Diyabetik Ayak Bakımı: Neden Önemli ve Nasıl Yapılır?

Diyabetik Ayak Bakımı: Neden Önemli ve Nasıl Yapılır?

Diyabetik ayak bakımı, diyabetli kişilerin ayak sağlığını korumak ve komplikasyonları önlemek için yapması gereken önemli bir uygulamadır. Bu yazıda, diyabetik ayak bakımının neden önemli olduğunu ve nasıl yapılması gerektiğini anlatacağız.

Diyabet, kan şekeri seviyesinin normalden yüksek olması durumudur. Diyabetli kişiler, kan şekeri seviyesini kontrol altında tutmak için ilaç, insülin, diyet ve egzersiz gibi yöntemler kullanırlar. Ancak, diyabetin uzun süreli etkileri vücudun çeşitli bölgelerinde sorunlara yol açabilir. Bunlardan biri de ayaklardır.

Ayaklar, vücudun en çok yük taşıyan ve yaralanmaya maruz kalan bölgeleridir. Diyabetli kişilerde, ayaklarda sinir hasarı (nöropati), kan akışının azalması (periferik arter hastalığı) ve enfeksiyon gibi komplikasyonlar gelişebilir. Bu komplikasyonlar, ayaklarda ağrı, uyuşma, yanma, şişme, kızarıklık, yara, ülser, kangren ve hatta ampütasyon gibi ciddi sonuçlara neden olabilir. Bu nedenle, diyabetli kişilerin ayak sağlığına özen göstermesi ve düzenli olarak ayak bakımı yapması hayati önem taşır.

Diyabetik Ayak Bakımı Nasıl Yapılır?

Diyabetik ayak bakımı, ayaklarda oluşabilecek komplikasyonları önlemek veya erken teşhis etmek için yapılması gereken basit ama etkili bir uygulamadır. Diyabetik ayak bakımı yapmak için aşağıdaki adımları izleyebilirsiniz:

1. Ayaklarınızı Her Gün Yıkayın ve Kurulayın

Ayaklarınızı her gün ılık su ve sabunla yıkayın. Suyun sıcaklığını elinizle kontrol edin, çünkü ayaklarınızdaki his kaybı nedeniyle yanıklara neden olabilir. Ayaklarınızı nazikçe kurulayın, özellikle parmak aralarını. Nemli bırakmak, mantar ve enfeksiyonlara davetiye çıkarabilir.

2. Ayaklarınızı Her Gün Kontrol Edin

Ayaklarınızı her gün dikkatlice inceleyin. Ayaklarınızda kesik, çatlak, nasır, nasır, kabarcık, yara, ülser, enfeksiyon belirtileri (kızarıklık, ısı, akıntı, kötü koku) veya renk değişikliği (morarma, solma, sararma) varsa, doktorunuza bildirin. Ayaklarınızı kontrol ederken, aynadan veya başkasından yardım alabilirsiniz.

3. Ayaklarınızı Nemlendirin

Ayaklarınızı her gün nemlendirici krem veya losyonla nemlendirin. Bu, cildin kurumasını ve çatlamasını önler. Ancak, parmak aralarına nemlendirici sürmeyin, çünkü bu bölge zaten nemlidir ve mantar enfeksiyonlarına neden olabilir.

4. Tırnaklarınızı Düzenli Olarak Kesin

Tırnaklarınızı düzenli olarak kesin, ancak çok kısa veya derin kesmeyin. Tırnaklarınızı düz bir şekilde kesin, kenarlarını yuvarlamayın. Tırnak makası yerine törpü kullanabilirsiniz. Tırnaklarınızda kalınlaşma, sararma, şekil bozukluğu veya mantar enfeksiyonu varsa, doktorunuza danışın.

5. Uygun Ayakkabı ve Çorap Giyin

Ayaklarınızı korumak için uygun ayakkabı ve çorap giyin. Ayakkabılarınız rahat, geniş, derin ve esnek olmalıdır. Ayakkabılarınızı giymeden önce içinde yabancı cisim, kırık tel veya çıkıntı olup olmadığını kontrol edin. Ayakkabılarınızı alırken, ayaklarınızın en şişkin olduğu öğleden sonra deneyin. Ayakkabılarınızı sık sık değiştirin, aynı ayakkabıyı iki gün üst üste giymeyin.

Çoraplarınız pamuklu, yünlü veya sentetik olabilir, ancak dikişsiz, gevşek ve temiz olmalıdır. Çoraplarınızı her gün değiştirin. Çoraplarınızda delik veya yırtık varsa atın. Çoraplarınızı giyerken, buruşuk veya katlanmış olmadığından emin olun.

6. Ayaklarınızı Sıcak Tutun

Ayaklarınızı sıcak tutun, ancak ısıtıcı, battaniye, sıcak su torbası veya elektrikli battaniye gibi doğrudan ısı kaynaklarına maruz bırakmayın. Bu, ayaklarınızda yanıklara neden olabilir. Ayaklarınız üşüdüğünde, çorap giyin veya hareket edin.

7. Sigara İçmeyin ve Alkol Tüketmeyin

Sigara içmek ve alkol tüketmek, kan damarlarınızı daraltarak kan akışını azaltır. Bu, ayaklarınızın oksijen ve besin almasını zorlaştırır ve iyileşmeyi geciktirir. Bu nedenle, sigara içmeyin ve alkol tüketmeyin veya en aza indirin.

8. Düzenli Egzersiz Yapın

Düzenli egzersiz yapmak, kan şekeri seviyenizi kontrol altında tutmanıza, kilonuzu yönetmenize, kan dolaşımınızı artırmanıza ve ayak sağlığınızı iyileştirmenize yardımcı olur. Egzersiz yaparken, doktorunuzun tavsiye ettiği uygun ayakkabı ve çorapları giyin. Egzersizden önce ve sonra ayaklarınızı kontrol edin. Egzersiz sırasında veya sonrasında ayaklarınızda ağrı, şişme, kızarıklık veya yara oluşursa, durun ve doktorunuza başvurun.

Diyabetik Ayak Bakımı İle İlgili Sıkça Sorulan Sorular

1. Diyabetik ayak ülseri nedir ve nasıl tedavi edilir?

Diyabetik ayak ülseri, ayak tabanında veya parmaklarda oluşan açık bir yaradır. Diyabetik ayak ülseri, sinir hasarı, kan akışının azalması, yüksek basınç, sürtünme, travma veya enfeksiyon gibi nedenlerle gelişebilir. Diyabetik ayak ülseri, ciddi komplikasyonlara yol açabilir, bu nedenle erken teşhis ve tedavi edilmesi gerekir.

Diyabetik ayak ülseri tedavisi, ülserin nedenine, boyutuna, derinliğine, lokasyonuna ve enfeksiyon durumuna göre değişir. Genel olarak, diyabetik ayak ülseri tedavisinde şu adımlar uygulanır:

• Ülserin temizlenmesi, ölü dokunun çıkarılması (debridman) ve enfeksiyonun tedavi edilmesi
• Ülserin nemli tutulması, yara örtüsü ile kapatılması ve enfeksiyona karşı korunması
• Ülserin üzerine binen basıncın azaltılması, özel ayakkabı, tabanlık, alçı veya atel kullanılması
• Kan şekeri seviyesinin kontrol altında tutulması, ilaç, insülin, diyet ve egzersiz ile
• Ülserin düzenli olarak kontrol edilmesi, iyileşme sürecinin takip edilmesi ve komplikasyonların önlenmesi

2. Diyabetik ayak enfeksiyonu nedir ve nasıl tedavi edilir?

Diyabetik ayak enfeksiyonu, ayaklarda bakteriyel, mantar veya viral bir enfeksiyondur. Diyabetik ayak enfeksiyonu, ayaklarda yara, ülser, çatlak, kesik, kabarcık veya tırnak batması gibi giriş kapılarından mikropların girmesiyle oluşabilir. Diyabetik ayak enfeksiyonu, ayaklarda ağrı, kızarıklık, şişme, ısı artışı, akıntı, kötü koku, ateş, titreme veya lenf bezlerinde şişme gibi belirtilerle kendini gösterir. Diyabetik ayak enfeksiyonu, ciddi komplikasyonlara yol açabilir, bu nedenle erken teşhis ve tedavi edilmesi gerekir.

Diyabetik ayak enfeksiyonu tedavisi, enfeksiyonun nedenine, şiddetine, yaygınlığına ve komplikasyon durumuna göre değişir. Genel olarak, diyabetik ayak enfeksiyonu tedavisinde şu adımlar uygulanır:

• Enfeksiyonun kültür alınarak tanımlanması ve uygun antibiyotik, antifungal veya antiviral ilaçların verilmesi
• Enfeksiyonun temizlenmesi, ölü dokunun çıkarılması (debridman) ve yara örtüsü ile kapatılması
• Enfeksiyonun üzerine binen basıncın azaltılması, özel ayakkabı, tabanlık, alçı veya atel kullanılması
• Kan şekeri seviyesinin kontrol altında tutulması, ilaç, insülin, diyet ve egzersiz ile
• Enfeksiyonun düzenli olarak kontrol edilmesi, iyileşme sürecinin takip edilmesi ve komplikasyonların önlenmesi

3. Diyabetik ayakta ampütasyon ne zaman gerekir ve nasıl önlenir?

Diyabetik ayakta ampütasyon, ayaklarda oluşan komplikasyonların tedavi edilemediği veya kontrol altına alınamadığı durumlarda, enfeksiyonun yayılmasını veya hayatı tehdit etmesini önlemek için ayak parmağı, ayak veya bacağın bir kısmının cerrahi olarak kesilmesidir. Diyabetik ayakta ampütasyon, son çare olarak uygulanır ve mümkün olduğunca kaçınılması gerekir.

Diyabetik ayakta ampütasyonu önlemek için, ayak sağlığınıza özen göstermeniz ve düzenli olarak ayak bakımı yapmanız gerekir. Ayrıca, şu önlemleri alabilirsiniz:

• Kan şekeri seviyenizi kontrol altında tutun, ilaç, insülin, diyet ve egzersiz ile
• Sigara içmeyin ve alkol tüketmeyin veya en aza indirin
• Ayaklarınızda oluşan herhangi bir sorunu hemen doktorunuza bildirin ve tedaviye uygun
• Doktorunuzun tavsiye ettiği ayakkabı, çorap, tabanlık, alçı veya atel gibi yardımcı araçları kullanın
• Doktorunuzun önerdiği sıklıkta ayak muayenesi yaptırın ve gerekiyorsa testler yaptırın

Diyabetik ayak bakımı ile ilgili merak edilenler

Diyabetik ayak bakımı nasıl yapılır?

Diyabetik ayak bakımı, şeker hastalığına bağlı olarak ayaklarda oluşabilecek yaraların ve enfeksiyonların önlenmesi için yapılması gereken önlemleri içerir. Diyabetik ayak bakımı için şunlara dikkat edilmelidir:

• Ayaklar her gün ılık suyla yıkanmalı ve yumuşak bir havlu ile parmak araları dahil özenle kurulanmalıdır.
• Ayaklar, diyabetik ayak kremleri ile nemlendirilmeli, ancak parmak aralarına krem sürülmemelidir.
• Çıplak ayakla evde ve dışarıda kesinlikle dolaşılmamalı, kullanılan ayakkabı ve terlikler çok bol ya da çok dar olmamalıdır.
• Ayaklar her gün kendiniz veya bir yakınınız tarafından kırmızılık, şişlik, kesi, nasır, bül veya açık yara gibi anormallikler açısından kontrol edilmelidir. Ayak tabanını görmek için ayna kullanılabilir.
• Tırnaklar düzgün bir şekilde kesilmeli ve törpülenmelidir. Tırnak kenarlarına veya parmak aralarına zarar vermemeye dikkat edilmelidir.
• Ayaklarda yanma, uyuşma, karıncalanma gibi hisler veya ağrı varsa, doktora başvurulmalıdır.
• Ayaklarda yara, enfeksiyon veya kangren gelişirse, hemen tedavi alınmalıdır.

Diyabetik ayak nelere dikkat edilmeli?

Diyabetik ayak gelişimini önlemek için şunlara dikkat edilmelidir:

• Kan şekeri seviyesi, tansiyon ve kolesterol düzeyleri düzenli olarak takip edilmeli ve normal sınırlarda tutulmalıdır.
• Sigara ve alkol kullanılmamalıdır. Sigara ve alkol, ayaklara giden kan akışını azaltır ve yara iyileşmesini geciktirir.
• Düzenli egzersiz yapılmalıdır. Egzersiz, kan dolaşımını artırır, kilo kontrolünü sağlar ve diyabetin kontrolünü kolaylaştırır.
• Ayaklara masaj yapılmalıdır. Masaj, ayaklardaki kas ve eklem sertliğini önler ve kan dolaşımını iyileştirir.
• Ayaklara sıcak veya soğuk uygulama yapılmamalıdır. Sıcak veya soğuk uygulama, duyu kaybı olan ayaklarda yanıklara veya donmalara neden olabilir.
• Ayaklara kimyasal madde, asit, alkali veya zımpara gibi tahriş edici maddeler uygulanmamalıdır. Bu maddeler, ciltte hasara veya enfeksiyona yol açabilir.

Diyabetik ayak yaraları nasıl tedavi edilir?

Diyabetik ayak yaralarının tedavisi, yaranın büyüklüğü, derinliği, enfeksiyon durumu ve kan akışı gibi faktörlere bağlıdır. Diyabetik ayak yaralarının tedavisinde şunlar yapılabilir:

• Yaraya baskı uygulanmamalıdır. Yaraya baskı uygulayan ayakkabı, çorap, bandaj veya yabancı cisimlerden kaçınılmalıdır. Yaraya baskı, kan akışını azaltır ve yaranın büyümesine neden olur.
• Yara temiz tutulmalıdır. Yara, günde bir kez salin solüsyonu veya doktorun önerdiği antiseptik solüsyon ile yıkanmalıdır. Yara, enfeksiyonu önlemek için steril gazlı bez veya hidrojel gibi uygun bir pansuman malzemesi ile kapatılmalıdır.
• Yara enfeksiyonu varsa, antibiyotik tedavisi uygulanmalıdır. Enfeksiyonun belirtileri arasında kızarıklık, şişlik, ısı artışı, ağrı, akıntı ve kötü koku sayılabilir. Enfeksiyonun ciddiyetine göre, antibiyotikler ağızdan veya damar yoluyla verilebilir.
• Yara iyileşmesini hızlandırmak için ileri tedavi yöntemleri kullanılabilir. Bu yöntemler arasında negatif basınçlı yara tedavisi, hiperbarik oksijen tedavisi, doku mühendisliği, büyüme faktörleri, kök hücre tedavisi ve ozon tedavisi sayılabilir. Bu yöntemlerin etkinliği ve güvenliği konusunda daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
• Yara iyileşmesini engelleyen faktörler ortadan kaldırılmalıdır. Bu faktörler arasında yüksek kan şekeri seviyesi, sigara kullanımı, kötü beslenme, stres, kronik hastalıklar ve ilaçlar sayılabilir. Bu faktörlerin kontrol altına alınması, yara iyileşmesini olumlu etkiler.
• Yara kangren gelişirse, amputasyon yapılabilir. Kangren, dokuların ölmesi ve siyahlaşması durumudur. Kangren gelişen yara, enfeksiyonun yayılmasını ve hayati tehlike oluşturmasını önlemek için cerrahi olarak kesilip alınabilir. Amputasyon, son çare olarak uygulanır ve mümkün olduğunca az doku kaybı ile yapılır.

Diyabetik ayak için hangi krem kullanılır?

Diyabetik ayak için kullanılan kremler, ayak derisini nemlendirmek, çatlamayı önlemek, yara iyileşmesini desteklemek ve enfeksiyonu önlemek için kullanılabilir. Diyabetik ayak için kullanılan kremler şunlardır:

• Nemlendirici kremler: Ayak derisini yumuşak ve esnek tutmak için kullanılır. Nemlendirici kremler, ciltte çatlakların oluşmasını ve enfeksiyon kapmasını engeller. Nemlendirici kremler, parmak aralarına sürülmemelidir, çünkü bu bölge nemli kalırsa mantar hastalığı gelişebilir.
• Antibiyotikli kremler: Yara enfeksiyonu olan veya enfeksiyon riski yüksek olan durumlarda kullanılır. Antibiyotikli kremler, yaradaki bakterileri öldürerek enfeksiyonu tedavi eder veya önler. Antibiyotikli kremler, doktorun önerisi ile ve belirli bir süre kullanılmalıdır.
• Topikal jel veya merhemler: Yara iyileşmesini hızlandırmak için kullanılır. Topikal jel veya merhemler, yarayı nemli tutarak, yeni deri hücrelerinin oluşumunu ve kanlanmasını artırır. Topikal jel veya merhemler, doktorun önerisi ile ve belirli bir süre kullanılmalıdır.

Diyabetik ayak evde bakımı

Diyabetik ayak evde bakım, diyabetli hastaların ayak sağlığını korumak ve ayak problemlerini önlemek için evde yapabilecekleri basit önlemleri içerir.

Diyabetik ayak evde bakım için şunlar yapılabilir:

• Ayaklar her gün ılık suyla yıkanmalı ve yumuşak bir havlu ile parmak araları dahil özenle kurulanmalıdır.
• Ayaklar, diyabetik ayak kremleri ile nemlendirilmeli, ancak parmak aralarına krem sürülmemelidir.
• Çıplak ayakla evde ve dışarıda kesinlikle dolaşılmamalı, kullanılan ayakkabı ve terlikler çok bol ya da çok dar olmamalıdır.
• Ayaklar her gün kendiniz veya bir yakınınız tarafından kırmızılık, şişlik, kesi, nasır, bül veya açık yara gibi anormallikler açısından kontrol edilmelidir. Ayak tabanını görmek için ayna kullanılabilir.
• Tırnaklar düzgün bir şekilde kesilmeli ve törpülenmelidir. Tırnak kenarlarına veya parmak aralarına zarar vermemeye dikkat edilmelidir.
• Ayaklarda yanma, uyuşma, karıncalanma gibi hisler veya ağrı varsa, doktora başvurulmalıdır.
• Ayaklarda yara, enfeksiyon veya kangren gelişirse, hemen tedavi alınmalıdır.

Diyabetik ayak bakımı broşürü

Diyabetik ayak bakımı broşürü, diyabetli hastalara ayak sağlığı ve ayak bakımı konusunda bilgi vermek ve ayak problemlerini önlemek için öneriler sunmak amacıyla hazırlanmış bir bilgilendirme materyalidir.

Diyabetik ayak bakımı broşürü, şu başlıkları içerebilir :

Diyabetik ayak nedir? Diyabetik ayak, şeker hastalığına bağlı olarak ayaklarda oluşan yaralar, enfeksiyonlar ve doku kaybı gibi komplikasyonlardır. Diyabetik ayak, ayaklarda sinir hasarı, kan akışının azalması, yüksek basınç, sürtünme, travma veya enfeksiyon gibi nedenlerle gelişebilir. Diyabetik ayak, ciddi sonuçlara neden olabilir, bu nedenle önlenmesi ve tedavi edilmesi gerekir.

Diyabetik ayak nasıl önlenir? Diyabetik ayak önlemek için, ayak sağlığına özen gösterilmeli ve düzenli olarak ayak bakımı yapılmalıdır. Ayak bakımı yapmak için, ayaklar her gün yıkanmalı, kurulanmalı, nemlendirilmeli, kontrol edilmeli, tırnaklar kesilmeli, uygun ayakkabı ve çorap giyilmeli, ayaklar sıcak tutulmalı, sigara içilmemeli, alkol tüketilmemeli, düzenli egzersiz yapılmalı ve doktorla iletişimde kalınmalıdır.

Diyabetik ayak nasıl tedavi edilir? Diyabetik ayak tedavisi, ayaklarda oluşan komplikasyonların türüne, şiddetine, yaygınlığına ve komplikasyon durumuna göre değişir. Diyabetik ayak tedavisinde, yara, ülser, enfeksiyon veya kangren gibi komplikasyonlar temizlenir, pansuman yapılır, antibiyotik verilir, basınç azaltılır, kan şekeri kontrol edilir ve gerekirse ileri tedavi yöntemleri veya amputasyon uygulanır.

Diyabetik ayak enfeksiyonu tedavisi- Diyabetik ayak bakımı pdf

Diyabetik ayak bakımı pdf, diyabetli hastalara ayak sağlığı ve ayak bakımı konusunda bilgi vermek ve ayak problemlerini önlemek için öneriler sunmak amacıyla hazırlanmış bir elektronik belgedir. Diyabetik ayak bakımı pdf, diyabetik ayak bakımı broşürü ile aynı içeriği taşır, ancak pdf formatında sunulur. Diyabetik ayak bakımı pdf, internet üzerinden indirilebilir veya e-posta ile gönderilebilir. Diyabetik ayak bakımı pdf, şu linkten erişilebilir:Diyabetik Ayak Bakımı Pdf- Diyabetik ayak pansumanı: Diyabetik ayak pansumanı, diyabetli hastaların ayaklarında oluşan yara, ülser veya enfeksiyon gibi komplikasyonların tedavisinde kullanılan bir uygulamadır. Diyabetik ayak pansumanı, yarayı temizler, nemli tutar, enfeksiyondan korur ve iyileşmeyi hızlandırır. Diyabetik ayak pansumanı, doktorun önerisi ile ve belirli bir süre yapılmalıdır.

Diyabetik ayak pansumanı için şunlar yapılabilir :

• Yara, salin solüsyonu veya doktorun önerdiği antiseptik solüsyon ile yıkanmalıdır. Yaradaki ölü dokular çıkarılmalıdır (debridman).
• Yara, steril gazlı bez veya hidrojel gibi uygun bir pansuman malzemesi ile kapatılmalıdır. Pansuman malzemesi, yarayı nemli tutmalı, enfeksiyona karşı korumalı ve yaraya yapışmamalıdır.
• Pansuman, günde bir kez veya doktorun önerdiği sıklıkta değiştirilmelidir. Pansuman değiştirilirken, yaranın durumu kontrol edilmeli ve iyileşme süreci takip edilmelidir.
• Pansuman yapılırken, eldiven giyilmeli, eller yıkanmalı ve yara ile temas edilmemelidir. Pansuman malzemeleri, tek kullanımlık olmalı ve atıldıktan sonra çöp kutusuna konmalıdır.

Diyabetik ayak görselleri

Diyabetik ayak görselleri, diyabetli hastaların ayaklarında oluşan yara, ülser, enfeksiyon, kangren veya ampütasyon gibi komplikasyonların fotoğraflarıdır. Diyabetik ayak görselleri, diyabetik ayak hakkında bilgi vermek, farkındalık yaratmak, tanı koymak ve tedavi planlamak için kullanılabilir. Diyabetik ayak görselleri makalemizin içinde yer alan resimlerde görülebilir.

Diyabetik ayak pansumanı nasıl yapılır?

Diyabetik ayak pansumanı, diyabetli hastaların ayaklarında oluşan yara, ülser veya enfeksiyon gibi komplikasyonların tedavisinde kullanılan bir uygulamadır. Diyabetik ayak pansumanı, yarayı temizler, nemli tutar, enfeksiyondan korur ve iyileşmeyi hızlandırır. Diyabetik ayak pansumanı, doktorun önerisi ile ve belirli bir süre yapılmalıdır.

Diyabetik ayak pansumanı için şunlar yapılabilir :

• Yara, salin solüsyonu veya doktorun önerdiği antiseptik solüsyon ile yıkanmalıdır. Yaradaki ölü dokular çıkarılmalıdır (debridman).
• Yara, steril gazlı bez veya hidrojel gibi uygun bir pansuman malzemesi ile kapatılmalıdır. Pansuman malzemesi, yarayı nemli tutmalı, enfeksiyona karşı korumalı ve yaraya yapışmamalıdır.
• Pansuman, günde bir kez veya doktorun önerdiği sıklıkta değiştirilmelidir. Pansuman değiştirilirken, yaranın durumu kontrol edilmeli ve iyileşme süreci takip edilmelidir.
• Pansuman yapılırken, eldiven giyilmeli, eller yıkanmalı ve yara ile temas edilmemelidir. Pansuman malzemeleri, tek kullanımlık olmalı ve atıldıktan sonra çöp kutusuna konmalıdır.

Diyabetik ayak enfeksiyonu tedavisi

Diyabetik ayak enfeksiyonu tedavisi, ayaklarda bakteriyel, mantar veya viral bir enfeksiyonun varlığında uygulanır. Diyabetik ayak enfeksiyonu tedavisi, enfeksiyonun nedenine, şiddetine, yaygınlığına ve komplikasyon durumuna göre değişir.

Diyabetik ayak enfeksiyonu tedavisinde şunlar yapılabilir :

• Enfeksiyonun kültür alınarak tanımlanması ve uygun antibiyotik, antifungal veya antiviral ilaçların verilmesi
• Enfeksiyonun temizlenmesi, ölü dokunun çıkarılması (debridman) ve yara örtüsü ile kapatılması
• Enfeksiyonun üzerine binen basıncın azaltılması, özel ayakkabı, tabanlık, alçı veya atel kullanılması
• Kan şekeri seviyesinin kontrol altında tutulması, ilaç, insülin, diyet ve egzersiz ile
• Enfeksiyonun düzenli olarak kontrol edilmesi, iyileşme sürecinin takip edilmesi ve komplikasyonların önlenmesi

Diyabetik ayak için hangi doktora gidilir?

Diyabetik ayak için genellikle endokrinoloji, dahiliye, enfeksiyon hastalıkları veya genel cerrahi bölümlerine başvurulabilir. Ancak, ayaklarda oluşan komplikasyonların tedavisinde uzmanlaşmış bir branş olan diyabetik ayak cerrahisi de tercih edilebilir. Diyabetik ayak cerrahisi, ayaklarda oluşan yara, ülser, enfeksiyon, kangren veya ampütasyon gibi komplikasyonların tanı, tedavi ve takip süreçlerini yürütür .

Diyabetik ayakta beslenme nasıl olmalıdır?

Diyabetik ayakta beslenme, kan şekeri seviyesini kontrol altında tutmak, kilo yönetimi sağlamak, yara iyileşmesini desteklemek ve enfeksiyon riskini azaltmak için önemlidir. Diyabetik ayakta beslenme için şunlara dikkat edilmelidir:

• Karbonhidrat, protein, yağ, vitamin, mineral ve lif dengeli bir şekilde alınmalıdır. Karbonhidratlar, kan şekeri seviyesini etkileyen besin grubudur. Bu nedenle, karbonhidrat alımı, doktorun veya diyetisyenin önerdiği miktar ve zamanlara göre ayarlanmalıdır. Karbonhidrat kaynağı olarak, tam tahıllar, baklagiller, sebzeler, meyveler ve süt ürünleri tercih edilmelidir. Rafine şeker, beyaz un, tatlı, pasta, börek, çikolata, gazlı içecek gibi basit karbonhidratlar sınırlanmalıdır.
• Protein, yara iyileşmesinde ve dokuların yenilenmesinde önemli bir rol oynar. Bu nedenle, protein alımı, yara durumuna göre artırılabilir. Protein kaynağı olarak, yağsız et, tavuk, balık, yumurta, peynir, yoğurt, süt, baklagiller, kuruyemiş ve tohumlar tercih edilmelidir. Protein alımı, böbrek fonksiyonlarına göre ayarlanmalıdır.
• Yağ, vücudun enerji ihtiyacını karşılar ve bazı vitaminlerin emilimini sağlar. Ancak, fazla yağ alımı, kilo artışına, kolesterol yükselmesine ve kalp damar hastalıklarına neden olabilir. Bu nedenle, yağ alımı, günlük enerjinin %25-30’unu geçmemelidir. Yağ kaynağı olarak, zeytinyağı, kanola yağı, fındık yağı, ceviz, badem, fıstık, keten tohumu, chia tohumu gibi doymamış yağ asitleri açısından zengin olanlar tercih edilmelidir. Tereyağı, margarin, kuyruk yağı, kızartma yağı, hayvansal yağlar, trans yağlar gibi doymuş yağ asitleri açısından zengin olanlar sınırlanmalıdır.
• Vitamin, mineral ve lif, vücudun normal fonksiyonlarını sürdürmesi, bağışıklık sistemini güçlendirmesi ve yara iyileşmesini hızlandırması için gereklidir. Vitamin, mineral ve lif alımı, sebze, meyve, tam tahıl, baklagil, kuruyemiş, tohum, süt ve süt ürünleri gibi besin gruplarının yeterli ve dengeli bir şekilde tüketilmesi ile sağlanabilir. Gerekirse, doktorun veya diyetisyenin önerisi ile vitamin ve mineral takviyeleri kullanılabilir.
• Su, vücudun sıvı dengesini sağlar, toksinlerin atılmasını kolaylaştırır ve kan akışını iyileştirir. Bu nedenle, günde en az 8-10 bardak su içilmelidir. Su dışında, bitki çayları, ayran, taze sıkılmış meyve suları, sebze suları gibi sıvılar da tüketilebilir. Ancak, şekerli içecekler, asitli içecekler, kafeinli içecekler, alkollü içecekler gibi sıvılardan kaçınılmalıdır.

Diyabetik ayak egzersizleri nelerdir?

Diyabetik ayak egzersizleri, ayaklarda kan dolaşımını artırmak, kas ve eklem sertliğini önlemek, ağrıyı azaltmak ve ayak sağlığını iyileştirmek için yapılması gereken hareketlerdir.

Diyabetik ayak egzersizleri için şunlar yapılabilir :

• Ayak bileği döndürme: Oturur veya yatar pozisyonda, bir bacağı dizden bükerek havaya kaldırın. Ayak bileğinizi saat yönünde ve tersine 10’ar kez döndürün. Aynı hareketi diğer bacakla tekrarlayın.
• Ayak parmaklarını açma-kapama: Oturur veya yatar pozisyonda, bir bacağı dizden bükerek havaya kaldırın. Ayak parmaklarınızı açıp kapayın. Bu hareketi 10 kez yapın. Aynı hareketi diğer bacakla tekrarlayın.
• Ayak parmaklarını yukarı-aşağı oynatma: Oturur veya yatar pozisyonda, bir bacağı dizden bükerek havaya kaldırın. Ayak parmaklarınızı yukarı ve aşağı doğru oynatın. Bu hareketi 10 kez yapın. Aynı hareketi diğer bacakla tekrarlayın.
• Topuk kaldırma: Ayakta durur pozisyonda, ellerinizi belinize koyun. Topuklarınızı yere basarak ayak parmaklarınızın üzerine kalkın. Bu pozisyonda 3 saniye bekleyin. Topuklarınızı yavaşça yere indirin. Bu hareketi 10 kez yapın.
• Topuk yuvarlama: Oturur pozisyonda, ayaklarınızı yere basın. Topuklarınızı yere basarak ayak parmaklarınızı kaldırın. Bu pozisyonda 3 saniye bekleyin. Ayak parmaklarınızı yere basarak topuklarınızı kaldırın. Bu pozisyonda 3 saniye bekleyin. Bu hareketi 10 kez yapın.
• Ayak esnetme: Oturur pozisyonda, bir bacağı dizden bükerek havaya kaldırın. Ayak parmaklarınızı kendinize doğru çekin. Bu pozisyonda 10 saniye bekleyin. Ayak parmaklarınızı uzaklaştırın. Bu pozisyonda 10 saniye bekleyin. Aynı hareketi diğer bacakla tekrarlayın.

Sonuç: Diyabetik Ayak Bakımı

Diyabetik ayak bakımı, diyabetli kişilerin ayak sağlığını korumak ve komplikasyonları önlemek için yapması gereken önemli bir uygulamadır. Diyabetik ayak bakımı yapmak için, ayaklarınızı her gün yıkayın, kurulayın, nemlendirin, kontrol edin, tırnaklarınızı kesin, uygun ayakkabı ve çorap giyin, ayaklarınızı sıcak tutun, sigara içmeyin, alkol tüketmeyin, düzenli egzersiz yapın ve doktorunuzla iletişimde kalın. Bu şekilde, ayaklarınızda oluşabilecek ülser, enfeksiyon veya ampütasyon gibi ciddi komplikasyonları önleyebilir ve ayak sağlığınızı iyileştirebilirsiniz.