Anal Fissür (Makat Çatlağı) Nedir, Nasıl İyileşir?

Makat Çatlağı Nedir?

Anal fissür, halk arasında yaygın olarak bilinen “makat çatlağı” olarak adlandırılan bir durumdur. Rektumun son kısmından cilt üzerindeki anüs bölgesine kadar olan kısımda oluşur. Bu bölge, çok sayıda sinir ucu içerdiği için oldukça hassastır. Makat çatlağı, dışkılama sırasında yırtılma tarzında veya küçük bir cam parçası çıkarır gibi şiddetli ağrı veya acı hissi ile kendini gösterir. Bazen küçük kanamalar da eşlik edebilir.

Anal Fissür Nedir?

Bilimsel adıyla anal fissür, makat bölgesindeki deri ve mukozanın yırtılması sonucu oluşan bir çatlaktır. Genellikle dışkılama sırasında meydana gelir ve aşırı ıkınma, kabızlık veya ishal gibi nedenlerle tetiklenebilir. Bu çatlak, makatın iç yüzeyinde yer alır ve ağrı, kanama ve kaşıntı gibi belirtilerle kendini gösterir.

Makat Çatlağı Neden Olur?

Makat çatlağı genellikle aşırı ıkınma sonucunda meydana gelir. Kış aylarında daha sık görülür. Kabızlık, makat çatlağına yol açabilen başlıca nedenlerden biridir. Bunun yanı sıra ishal, sürekli dışkı yumuşatıcı kullanımı, Crohn hastalığı, hamilelik döneminde hormonal değişiklikler, makat yoluyla cinsel temas, lösemi ve bağışıklık sisteminin zayıflaması gibi faktörler de makat çatlağına katkıda bulunabilir. Kişiler genellikle dışkılama sırasında “yırtılır tarzda veya küçük bir cam parçası çıkarır tarzda” şiddetli ağrı hissederler. Ağrı, dışkılama sonrası dakikalar hatta saatlerce sürebilir. Bu nedenle kişiler dışkılama sırasında ağrıdan kaçınmaya çalışır ve bu da dışkının daha da sertleşmesine yol açar. Sonuç olarak, yırtık daha da derinleşir ve şikayetler giderek artar.

Makat Çatlağına Neden Olabilecek Diğer Faktörler

• Kabızlık: Düzensiz dışkılama ve zorlanma, makat çatlağının en yaygın nedenlerindendir.
• Dışkı Yumuşatıcı Kullanımı: Sürekli dışkı yumuşatıcı kullanımı da çatlak riskini artırabilir.
• Hormonal Değişimler: Özellikle hamilelik döneminde hormonal değişiklikler makat çatlağına yol açabilir.
• Cinsel Temas: Makat yoluyla cinsel temas da risk faktörüdür.
• Bağışıklık Sistemi Zayıflığı: Lösemi gibi bağışıklık sistemi hastalıkları, makat çatlağını tetikleyebilir.

Makat Çatlağı Belirtileri

Makat çatlağı, ağrıdan şişmeye, kaşıntıdan kanamaya kadar bir dizi soruna yol açabilir. Bu rahatsızlık, hayatın herhangi bir döneminde hatta bebeklik yıllarında bile ortaya çıkabilir. İşte makat çatlağının belirtileri:

• Ağrı: Dışkılama sırasında ve sonrasında şiddetli ağrı hissi.
• Kanama: Bazı durumlarda küçük kanamalar eşlik edebilir.
• Kaşıntı: Anüs bölgesinde kaşıntı.
• Şişlik: Makat bölgesinde şişlik ve hassasiyet.

Makat Çatlağı Evreleri Nelerdir?

Makat çatlağı, tıbbi adıyla anal fissür, genellikle iki evreye ayrılır: akut ve kronik. İşte bu iki evrenin özellikleri:

• Akut Makat Çatlağı: Yeni ve ani başlayan makat çatlağı vakalarıdır. Genellikle kabızlık veya sert dışkılama gibi etkenlerin yol açtığı, kısa süreli ve tedavi ile iyileşebilen çatlaklardır.
• Kronik Makat Çatlağı: Akut makat çatlağının tedavi edilmemesi veya altta yatan etkenlerin devam etmesi durumunda, zaman içinde kronik hale gelebilir. Kronik çatlağın iyileşme süreci daha uzun olup, bazen cerrahi müdahale gerektirebilir.

Makat Çatlağı (Anal Fissür) Muayenesi Nasıl Yapılır?

Makat çatlağı (Anal Fissür) muayenesi, proktoloji (anorektal bölge hastalıkları) alanında deneyimli bir uzman tarafından gerçekleştirilir. İşte makat çatlağı muayenesi hakkında bilmeniz gerekenler:

1. Gözle Muayene: İlk aşamada, hastanın anüs bölgesi gözle muayene edilir. Bu şekilde çatlak kolayca görülebilir. Anüsün 1 ile 1,5 cm iç kısmında yer alan çatlak, bu basit gözlemle tespit edilebilir.
2. Parmakla Muayene: Hastalar için en çekinilen kısım parmakla muayenedir. Uzman doktor, eldiven giyerek anüs bölgesini incelemek için parmağını kullanır. Bu muayene ile çatlak, dokunarak hissedilebilir.
3. Anoskopla Muayene: Anoskop, makat hastalıkları için kullanılan önemli bir araçtır. Anüs bölgesine yerleştirilen anoskop ile iç kısımlar daha detaylı bir şekilde incelenebilir. Bu yöntem, çatlakların tespitinde ve değerlendirilmesinde kullanılır.

Makat çatlağı muayenesi, hastanın rahatsızlık duymadan ve mahremiyeti korunarak gerçekleştirilir. Eğer makat çatlağı belirtileri yaşıyorsanız, bir uzmana başvurmanız önemlidir.

Anal Fissür Nasıl Tedavi Edilir?

Makat çatlağının tedavisi, altta yatan nedenleri ele almayı içerir. Kabızlık veya ishal gibi dışkılama düzenine ilişkin sorunlar devam ettiği sürece çatlakların iyileşmesi zorlaşır. Tedavi aşağıdaki adımları içerebilir:

1. Diet Değişiklikleri: Bol lifli gıdalar tüketmek ve yeterli su içmek kabızlığı önlemeye yardımcı olabilir.
2. Dışkı Yumuşatıcılar: Doktorunuzun önerdiği dışkı yumuşatıcıları kullanmak.
3. Topikal Kremler: Anal bölgeye uygulanan kremler veya merhemler.
4. Sıcak Su Oturma Banyoları: Makat bölgesini rahatlatmak için sıcak su oturma banyoları yapmak.
5. Cerrahi: Kronik veya ileri durumlarda cerrahi müdahale gerekebilir.
6. Botoks Enjeksiyonu: Makat kaslarını gevşetmek için botoks enjeksiyonları kullanılabilir. Bu, ağrıyı hafifletmeye yardımcı olabilir.
7. Lazer Tedavisi: Lazerle makat çatlağı tedavisi, yırtığın iyileşmesini hızlandırmak için kullanılır.
8. Cerrahi: Kronik veya ileri durumlarda cerrahi müdahale gerekebilir. Fissürotomi adı verilen bir işlemle çatlak kesilir ve iyileşme sağlanır.

Makat Çatlağı İyileşme Belirtileri Nelerdir?

Makat çatlağı (Anal Fissür) tedavisinde kullanılan bazı kremler bulunmaktadır. İşte bu konuda bilmeniz gerekenler:

1. Gliseril Trinitrat (Nitrogliserin): Bu krem, anal fissürün iyileşmesini desteklemek için kullanılır. Nitrogliserin, anüs bölgesindeki kasları gevşetir ve kan akışını artırır. Bu sayede yaranın iyileşme sürecini hızlandırabilir.
2. Diltiazem: Diltiazem kremi, anal fissürün tedavisinde etkili olabilir. Anüs bölgesindeki kasları gevşetir ve kan akışını artırır. Bu da yaranın iyileşmesine yardımcı olabilir.
3. Nifedipin: Nifedipin kremi de anal fissür tedavisinde kullanılır. Benzer şekilde, anüs bölgesindeki kasları gevşetir ve kan akışını artırarak iyileşmeyi destekler.

Kremle tedavi sadece yeni dönem hastalarda işe yaramaktadır. Doktorunuz yeni dönem teşhisi koyarsa, muhtemelen krem kullanmanızı önerecektir. Kronikleşmiş olan makat çatlağı krem, oturma banyoları gibi yöntemlerle geçmemekte mutlaka cerrahi tedavi gerekmektedir. Cerrahi tedavi ile lazer yöntemi de makat çatlağı tedavisinde oldukça sık kullanılmaktadır ve diğer yöntemlere göre hastaya kısa sürede iyileşme olanağı sunmaktadır

Sıkça Sorulan Sorular

Anal Fissür (Makat Çatlağı) Ameliyatı Acı Verir mi?

Ameliyat sırasında genellikle lokal anestezi uygulanır, bu nedenle ağrı hissetmezsiniz. Ameliyat sonrası hafif ağrı ve rahatsızlık normaldir, ancak bu genellikle kısa süreli olur.

Makat Çatlağı Nasıl Önlenir?

• Bol lifli gıdalar tüketmek, yeterli su içmek ve düzenli egzersiz yapmak kabızlığı önlemeye yardımcı olabilir.
• Dışkılama sırasında aşırı ıkınmaktan kaçının.
• Hijyen kurallarına dikkat edin ve temizlik için yumuşak tuvalet kağıdı kullanın.

Anal Fissür tedavi edilmezse ne olur

Anal fissür, tedavi edilmediğinde bazı olumsuz sonuçlara yol açabilir. İşte bu durumun olası sonuçları:

1. Şiddetli Ağrı ve Rahatsızlık: Anal fissür, dışkılama sırasında ve sonrasında şiddetli ağrıya neden olabilir. Bu ağrı, günlük yaşamı olumsuz etkileyebilir ve kişinin yaşam kalitesini düşürebilir.
2. Kanama: Makat çatlağı, bazen küçük kanamalarla kendini gösterebilir. Bu kanamalar genellikle dışkılama sonrası görülür. Uzun süreli kanama, anemiye yol açabilir.
3. İltihaplanma ve Enfeksiyon: Fissürün iyileşmemesi durumunda, bölgede iltihaplanma ve enfeksiyon riski artar. Bu durum daha fazla ağrıya, şişliğe ve rahatsızlığa yol açabilir.
4. Kronikleşme: Tedavi edilmeyen anal fissürler kronikleşebilir. Kronik fissürler daha uzun süreli ve daha zor tedavi edilebilir hale gelir.
5. Anüs Yapısında Değişiklikler: Uzun süreli makat çatlağı, anüs bölgesinde yapısal değişikliklere yol açabilir. Bu, dışkılama sürecini daha da zorlaştırabilir.

Makatta çatlak için krem önerisi

Anal fissür (makat çatlağı) tedavisinde kullanılan bazı kremler bulunmaktadır. İşte bu konuda bilmeniz gerekenler:

1. Gliseril Trinitrat (Nitrogliserin): Bu krem, anal fissürün iyileşmesini desteklemek için kullanılır. Nitrogliserin, anüs bölgesindeki kasları gevşetir ve kan akışını artırır. Bu sayede yaranın iyileşme sürecini hızlandırabilir.
2. Diltiazem: Diltiazem kremi, anal fissürün tedavisinde etkili olabilir. Anüs bölgesindeki kasları gevşetir ve kan akışını artırır. Bu da yaranın iyileşmesine yardımcı olabilir.
3. Nifedipin: Nifedipin kremi de anal fissür tedavisinde kullanılır. Benzer şekilde, anüs bölgesindeki kasları gevşetir ve kan akışını artırarak iyileşmeyi destekler.

Kremle tedavi sadece yeni dönem hastalarda işe yaramaktadır. Doktorunuz yeni dönem teşhisi koyarsa, muhtemelen krem kullanmanızı önerecektirKronik olması halinde ise botox veya ameliyat gibi cerrahi müdahaleler önerecektir.

Kronik Fissür İyileşir mi?

Kronik anal fissür, anüs astarında sekiz haftadan uzun süre devam eden yırtıklar veya kesiklerdir. Akut çatlaklar kendiliğinden iyileşebilirken, kronik çatlakların tedavi olmaksızın iyileşme olasılığı daha düşüktür. Kronik anal fissürler, genellikle kendi kendine iyileşmez ve etkili tedavi gerektirir. Konservatif yöntemler veya cerrahi tedavi gibi uygun tedavi yöntemleri, semptomları hafifletmeye ve iyileşmeyi teşvik etmeye yardımcı olabilir.

Kronik anal fissürün semptomları akut fissür semptomlarına benzer ve bağırsak hareketleri sırasında ağrı, kanama, kaşıntı ve akıntı görülebilir. Kronik anal fissürler için tedavi seçenekleri arasında topikal kremler, oturma banyoları ve anal sfinkter kaslarını gevşetmek için botoks enjeksiyonları yer alır. Şiddetli vakalarda cerrahi de gerekli olabilir.

Eğer kronik bir anal fissürünüz olduğundan şüpheleniyorsanız, tıbbi yardım almanız önemlidir. Uzman bir doktor, doğru tanı koyarak uygun tedavi yöntemini önerecektir.

Sonuç: Makat Çatlağı (Anal Fissür) Nedir, Nasıl Tedavi Edilir?

Anal fissür, tedavi edilmediğinde yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir. Eğer makat çatlağı belirtileri yaşıyorsanız, bir doktora başvurmanız önemlidir. Uzman bir hekim, doğru tanı koyarak uygun tedavi yöntemini önerecektir. Unutmayın ki makat çatlağı tedavi edilebilir ve çoğu durumda başarılı sonuçlar alınabilir.