Akciğer Kanseri Nedir, Neden Olur ve Nasıl Tedavi Edilir?

Akciğer Kanseri Nedir, Neden Olur ve Nasıl Tedavi Edilir?

Akciğer kanseri, akciğer dokusunda anormal hücrelerin kontrolsüz bir şekilde çoğalması sonucu oluşan bir hastalıktır. Akciğer kanserinin nedenleri, belirtileri, tanısı ve tedavisi hakkında bilgi edinmek için bu makaleyi okuyun.

Akciğer kanseri, dünyada en sık görülen ve en çok ölüme neden olan kanser türüdür. Akciğer kanseri, akciğer dokusunda anormal hücrelerin kontrolsüz bir şekilde çoğalması sonucu oluşur. Bu hücreler, akciğerin normal işlevini bozar ve vücudun diğer bölgelerine yayılabilir. Akciğer kanseri, erken evrede teşhis edilirse tedavi edilebilir bir hastalıktır.

Ancak, akciğer kanserinin belirtileri genellikle ileri evrede ortaya çıkar ve bu da tedavi şansını azaltır. Bu nedenle, akciğer kanserinden korunmak ve erken tanı koymak için risk faktörlerini bilmek ve düzenli sağlık kontrolleri yaptırmak önemlidir.

Bu makalede, akciğer kanserinin nedenleri, belirtileri, tanısı ve tedavisi hakkında bilgi edeceksiniz.

Akciğer Kanserinin Nedenleri Nelerdir?

Akciğer kanserinin en önemli nedeni sigara içmektir. Sigara içenlerde akciğer kanseri riski, içmeyenlere göre 15-30 kat daha fazladır. Sigara, akciğer dokusuna zarar veren ve kansere yol açan binlerce kimyasal madde içerir. Sigara içenlerin yanında pasif içicilik de akciğer kanseri riskini artırır. Sigara dışında, akciğer kanserinin diğer nedenleri şunlardır:

• Hava kirliliği: Kirli hava solunması, akciğerlere zarar verebilir ve kanser riskini artırabilir. Özellikle, egzoz gazları, endüstriyel atıklar, radyoaktif maddeler ve asbest gibi maddeler akciğer kanserine neden olabilir.
• Mesleki maruziyet: Bazı meslekler, akciğer kanseri riskini yükselten maddelerle teması gerektirir. Örneğin, madencilik, inşaat, metal işleri, tekstil, kimya ve tarım gibi sektörlerde çalışanlar, asbest, silika, radon, arsenik, krom, nikel, kadmiyum, benzen, dizel egzozu gibi maddelere maruz kalabilirler.
• Genetik yatkınlık: Akciğer kanseri, ailesinde akciğer kanseri olan kişilerde daha sık görülebilir. Bu durum, genetik bir yatkınlığın veya aynı çevresel faktörlere maruz kalmanın bir sonucu olabilir.
• Kronik akciğer hastalıkları: Astım, KOAH, tüberküloz, bronşektazi, sarkoidoz gibi kronik akciğer hastalıkları olan kişilerde akciğer kanseri riski artabilir. Bu hastalıklar, akciğer dokusunda hasar ve iltihaplanmaya neden olabilir ve kanser gelişimini kolaylaştırabilir.
• Yaş ve cinsiyet: Akciğer kanseri, genellikle 40 yaşın üzerindeki kişilerde görülür. Yaş ilerledikçe akciğer kanseri riski de artar. Akciğer kanseri, erkeklerde kadınlara göre daha sık görülür. Ancak, son yıllarda kadınlarda da akciğer kanseri vakaları artmıştır. Bu durum, kadınların sigara içme oranının yükselmesiyle ilişkilendirilebilir.

Akciğer Kanserinin Belirtileri Nelerdir?

Akciğer kanserinin belirtileri, kanserin türüne, büyüklüğüne, yayılımına ve kişinin genel sağlık durumuna göre değişebilir. Akciğer kanserinin en sık görülen belirtileri şunlardır:

• Öksürük: Akciğer kanserinin en yaygın belirtisidir. Öksürük, kronik, kuru veya balgamlı olabilir. Bazı durumlarda, öksürük kanlı olabilir. Öksürük, akciğer dokusunda oluşan tümörün tahrişine veya tıkanmasına bağlı olarak ortaya çıkar.
• Nefes darlığı: Akciğer kanserli kişilerde nefes almakta zorluk yaşanabilir. Nefes darlığı, tümörün akciğerin hava yollarını daraltmasına veya akciğerin bir kısmının çökmesine neden olmasından kaynaklanabilir. Ayrıca, akciğer kanseri, akciğer zarında sıvı birikmesine (plevral efüzyon) yol açabilir ve bu da nefes darlığına neden olabilir.
• Göğüs ağrısı: Akciğer kanserli kişilerde göğüs bölgesinde ağrı veya sızı hissedilebilir. Göğüs ağrısı, tümörün akciğer dokusunu, akciğer zarını, sinirleri veya kemikleri etkilemesinden kaynaklanabilir. Göğüs ağrısı, öksürme, nefes alma veya hareket etmeyle artabilir.
• Ses kısıklığı: Akciğer kanseri, ses tellerini kontrol eden sinirleri etkileyebilir ve ses kısıklığına neden olabilir. Ses kısıklığı, sesin boğuk, kısık veya titrek çıkmasına sebep olur. Ses kısıklığı, akciğer kanserinin erken bir belirtisi olabileceği gibi, ileri evrede ortaya çıkabilir.
• Halsizlik, iştahsızlık ve kilo kaybı: Akciğer kanseri, vücudun genel durumunu bozabilir ve halsizlik, iştahsızlık ve kilo kaybına yol açabilir. Bu belirtiler, kanserin ilerlemesi, vücutta iltihaplanma, hormon dengesizliği veya beslenme yetersizliği gibi nedenlerle ortaya çıkabilir.
• Diğer belirtiler: Akciğer kanseri, vücudun diğer bölgelerine yayıldığında (metastaz yaptığında) farklı belirtilere neden olabilir. Örneğin, beyne yayılan akciğer kanseri, baş ağrısı, baş dönmesi, nöbetler, görme bozukluğu, konuşma güçlüğü, kişilik değişikliği gibi belirtilere yol açabilir. Kemiklere yayılan akciğer kanseri, kemik ağrısı, kırıklar, kalsiyum seviyesinde yükselme gibi belirtilere neden olabilir. Karaciğere yayılan akciğer kanseri, karın ağrısı, sarılık, karaciğer yetmezliği gibi belirtilere neden olabilir.

Akciğer Kanserinin Tanısı Nasıl Konur?

Akciğer kanserinin tanısı, kişinin şikayetleri, fizik muayene, kan testleri, akciğer grafisi, bilgisayarlı tomografi (BT), manyetik rezonans görüntüleme (MRG), pozitron emisyon tomografisi (PET), bronkoskopi, mediastinoskopi, torakoskopi, biyopsi, sitoloji gibi tetkik ve işlemlerden yararlanılır.

• Akciğer grafisi: Akciğer grafisi, akciğerlerdeki anormallikleri gösteren basit bir röntgen çekimidir. Akciğer grafisi, akciğer kanserinin ilk tanı yöntemlerinden biridir. Ancak, akciğer grafisi, küçük veya derin yerleşimli tümörleri göstermeyebilir veya tümör dışındaki diğer lezyonları da yanlışlıkla tümör olarak yorumlayabilir.
• Bilgisayarlı tomografi (BT): BT, akciğerlerin kesitsel görüntülerini oluşturan ileri bir röntgen tekniğidir. BT, akciğer grafisine göre daha hassas ve ayrıntılıdır. BT, akciğer kanserinin türünü, büyüklüğünü, yerleşimini, yayılımını ve biyopsi için uygun bölgeyi belirlemek için kullanılır. Ayrıca, BT, akciğer kanserinin vücudun diğer bölgelerine yayılıp yayılmadığını da gösterebilir.
• Manyetik rezonans görüntüleme (MRG): MRG, akciğerlerin ve vücudun diğer bölgelerinin ayrıntılı görüntülerini oluşturan güçlü bir manyetik alan ve radyo dalgaları kullanan bir görüntüleme yöntemidir. MRG, BT’ye göre daha pahalı ve zaman alıcıdır. Ancak, MRG, beyin, omurilik, kemik iliği gibi dokuların görüntülenmesinde BT’den daha üstündür. MRG, akciğer kanserinin bu bölgelere yayılımını değerlendirmek için kullanılır.
• Pozitron emisyon tomografisi (PET): PET, vücuda enjekte edilen radyoaktif bir madde (FDG) ile hücrelerin metabolizmasını gösteren bir görüntüleme yöntemidir. PET, akciğer kanserinin tanısında, evrelemesinde ve tedavi sonrası takibinde kullanılır. PET, akciğer kanserinin vücudun diğer bölgelerine yayılıp yayılmadığını gösterir. Ayrıca, PET, akciğer grafisi veya BT’de şüpheli görülen lezyonların kanserli olup olmadığını ayırt etmeye yardımcı olur.
• Bronkoskopi: Bronkoskopi, akciğerin hava yollarının içini gösteren ince, esnek ve ışıklı bir tüp (bronkoskop) ile yapılan bir işlemdir. Bronkoskopi, akciğer kanserinin tanısında, biyopsi alınmasında ve tümörün hava yollarını tıkamasını önlemek için tedavide kullanılır. Bronkoskopi, lokal veya genel anestezi altında yapılır.
• Mediastinoskopi: Mediastinoskopi, boyundan girilen ince, esnek ve ışıklı bir tüp (mediastinoskop) ile göğüs boşluğunun ortasındaki (mediasten) lenf bezlerinin incelenmesi ve biyopsi alınması işlemidir. Mediastinoskopi, akciğer kanserinin evrelemesinde ve tedavi planlamasında kullanılır. Mediastinoskopi, genel anestezi altında yapılır.
• Torakoskopi: Torakoskopi, göğüs duvarından girilen ince, esnek ve ışıklı bir tüp (torakoskop) ile akciğerin, akciğer zarının ve göğüs boşluğunun incelenmesi ve biyopsi alınması işlemidir. Torakoskopi, akciğer kanserinin tanısında, evrelemesinde ve tedavisinde kullanılır. Torakoskopi, genel anestezi altında yapılır.
• Biyopsi: Biyopsi, akciğer dokusundan alınan küçük bir parçanın mikroskop altında incelenmesi işlemidir. Biyopsi, akciğer kanserinin kesin tanısını koymak için gereklidir. Biyopsi, bronkoskopi, mediastinoskopi, torakoskopi, iğne biyopsisi veya cerrahi yöntemlerle alınabilir.
• Sitoloji: Sitoloji, akciğerden alınan balgam, sıvı veya hücre örneklerinin mikroskop altında incelenmesi işlemidir. Sitoloji, akciğer kanserinin tanısında yardımcı olabilir. Ancak, sitoloji, biyopsi kadar kesin değildir.

Akciğer Kanserinin Tedavisi Nasıl Yapılır?

Akciğer kanserinin tedavisi, kanserin türüne, evresine, kişinin genel sağlık durumuna, yaşına ve tercihlerine göre belirlenir. Akciğer kanserinin tedavisinde kullanılan yöntemler şunlardır:

• Cerrahi: Cerrahi, akciğer kanserinin tedavisinde en etkili yöntemdir. Cerrahi, kanserli akciğer dokusunun tamamen veya kısmen çıkarılması işlemidir. Cerrahi, erken evredeki akciğer kanserlerinde uygulanabilir. Cerrahi, tek başına veya kemoterapi ve radyoterapi ile birlikte kullanılabilir. Cerrahi, genel anestezi altında yapılır ve komplikasyon riski taşır.
• Kemoterapi: Kemoterapi, kanser hücrelerini öldüren veya büyümesini durduran ilaçların kullanılması işlemidir. Kemoterapi, ileri evredeki akciğer kanserlerinde, cerrahiye uygun olmayan akciğer kanserlerinde, cerrahi sonrası nüksü önlemek için veya diğer tedavilere destek olarak kullanılabilir. Kemoterapi, ağızdan veya damardan verilebilir. Kemoterapi, yan etki riski taşır ve sağlıklı hücreleri de etkileyebilir.
• Radyoterapi: Radyoterapi, kanser hücrelerini öldüren veya büyümesini durduran yüksek enerjili ışınların kullanılması işlemidir. Radyoterapi, ileri evredeki akciğer kanserlerinde, cerrahiye uygun olmayan akciğer kanserlerinde, cerrahi sonrası nüksü önlemek için veya diğer tedavilere destek olarak kullanılabilir. Radyoterapi, ciltte veya vücudun diğer bölgelerinde yan etki riski taşır.
• Hedefe yönelik tedavi: Hedefe yönelik tedavi, kanser hücrelerinin özel özelliklerini hedef alan ilaçların kullanılması işlemidir. Hedefe yönelik tedavi, genetik testlerle belirlenen belirli mutasyonlara sahip akciğer kanserlerinde kullanılır. Hedefe yönelik tedavi, kemoterapiye dirençli veya yan etki gösteren akciğer kanserlerinde alternatif bir seçenek olabilir. Hedefe yönelik tedavi, ağızdan veya damardan verilebilir ve yan etki riski taşır.
• İmmünoterapi: İmmünoterapi, vücudun bağışıklık sistemini kanserle savaşmaya teşvik eden ilaçların kullanılması işlemidir. İmmünoterapi, ileri evredeki akciğer kanserlerinde, diğer tedavilere yanıt vermeyen akciğer kanserlerinde veya diğer tedavilere destek olarak kullanılır. İmmünoterapi, damardan verilebilir ve yan etki riski taşır.

Akciğer Kanserinden Korunmak İçin Neler Yapılabilir?

Akciğer kanserinden korunmak için, akciğer sağlığını korumak ve risk faktörlerini azaltmak gerekir. Akciğer kanserinden korunmak için yapılması gerekenler şunlardır:

• Sigarayı bırakmak: Sigarayı bırakmak, akciğer kanserinden korunmanın en önemli ve en etkili yoludur. Sigara içenlerde akciğer kanseri riski, içmeyenlere göre çok daha fazladır. Sigarayı bırakmak, akciğer kanseri riskini azaltır ve akciğer sağlığını iyileştirir. Sigarayı bırakmak için doktorunuzdan yardım alabilir veya sigara bırakma programlarına katılabilirsiniz.
• Pasif içicilikten kaçınmak: Pasif içicilik de akciğer kanseri riskini artırır. Pasif içicilikten kaçınmak için, sigara içilen ortamlardan uzak durmak, evde ve iş yerinde sigara içilmesini yasaklamak, sigara içenlerden uzaklaşmak gerekir.
• Hava kirliliğinden korunmak: Hava kirliliği, akciğerlere zarar veren ve kansere yol açabilen maddeler içerir. Hava kirliliğinden korunmak için, kirli havanın yoğun olduğu günlerde dışarı çıkmamak, toz maskesi takmak, egzoz gazlarından uzak durmak, yeşil alanlarda vakit geçirmek, evde ve iş yerinde havalandırmayı sağlamak gerekir.
• Mesleki maruziyetten korunmak: Mesleki maruziyet, akciğer kanseri riskini yükselten maddelerle teması gerektiren mesleklerde çalışanlarda görülür. Mesleki maruziyetten korunmak için, iş güvenliği kurallarına uymak, koruyucu ekipman kullanmak, maruz kalınan maddelerden uzaklaşmak, düzenli sağlık kontrolleri yaptırmak gerekir.
• Genetik yatkınlığı olanlara özel önlem almak: Genetik yatkınlık, ailesinde akciğer kanseri olan kişilerde görülebilir. Genetik yatkınlığı olan kişiler, akciğer kanserinden korunmak için diğer risk faktörlerine daha fazla dikkat etmeli, sigara içmemeli, sağlıklı beslenmeli, egzersiz yapmalı ve düzenli olarak doktor kontrolünden geçmelidir.
• Kronik akciğer hastalıklarını tedavi ettirmek: Kronik akciğer hastalıkları, akciğer kanseri riskini artırabilir. Kronik akciğer hastalıkları olan kişiler, akciğer kanserinden korunmak için hastalıklarını tedavi ettirmeli, doktorun önerilerine uymalı, ilaçlarını düzenli kullanmalı ve akciğer fonksiyonlarını takip ettirmelidir.
• Düzenli sağlık kontrolleri yaptırmak: Düzenli sağlık kontrolleri, akciğer kanserinin erken tanısını sağlar ve tedavi şansını artırır. Düzenli sağlık kontrolleri, akciğer grafisi, BT, PET, bronkoskopi gibi tetkikleri içerebilir. Düzenli sağlık kontrollerinin sıklığı ve kapsamı, kişinin yaşına, cinsiyetine, risk faktörlerine ve doktorun önerisine göre belirlenir.

Akciğer Kanseri Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Akciğer kanseri kaç türdür?

Akciğer kanseri, iki ana türe ayrılır: Küçük hücreli akciğer kanseri (KHAK) ve küçük hücreli olmayan akciğer kanseri (KHOAK). KHAK, daha agresif ve daha hızlı yayılan bir kanser türüdür. KHAK, akciğer kanserlerinin yaklaşık %15’ini oluşturur. KHOAK, daha yavaş yayılan ve daha iyi tedavi edilebilen bir kanser türüdür. KHOAK, akciğer kanserlerinin yaklaşık %85’ini oluşturur. KHOAK, kendi içinde adenokarsinom, skuamöz hücreli karsinom, büyük hücreli karsinom gibi alt türlere ayrılır.

Akciğer kanseri bulaşıcı mıdır?

Hayır, akciğer kanseri bulaşıcı bir hastalık değildir. Akciğer kanseri, akciğer dokusunda anormal hücrelerin kontrolsüz bir şekilde çoğalması sonucu oluşur. Akciğer kanseri, başka bir kişiye temas yoluyla veya havadan bulaşmaz. Ancak, akciğer kanserinin nedenleri arasında yer alan sigara, hava kirliliği, mesleki maruziyet gibi faktörler, başka kişileri de etkileyebilir ve akciğer kanseri riskini artırabilir.

Akciğer kanseri ölümcül müdür?

Evet, akciğer kanseri ölümcül bir hastalıktır. Akciğer kanseri, dünyada en sık görülen ve en çok ölüme neden olan kanser türüdür. Akciğer kanserinin ölümcüllüğü, kanserin türüne, evresine, yayılımına, kişinin genel sağlık durumuna, yaşına ve tedaviye yanıtına göre değişebilir. Akciğer kanserinin beş yıllık yaşam oranı, erken evrede teşhis edilenlerde %60’ın üzerinde iken, ileri evrede teşhis edilenlerde %10’un altındadır. Akciğer kanserinin tedavisi, hastalığın ilerlemesini yavaşlatmak, belirtileri azaltmak ve yaşam kalitesini artırmak için yapılır.

Akciğer kanseri nasıl evrelenir?

Akciğer kanseri, TNM sistemi adı verilen bir yöntemle evrelenir. TNM sistemi, tümörün (T) büyüklüğü ve yerleşimi, lenf bezlerine (N) yayılımı ve vücudun diğer bölgelerine (M) yayılımı olmak üzere üç parametreyi değerlendirir. TNM sistemi, akciğer kanserini 0’dan 4’e kadar olan beş evreye ayırır. Evre 0, en erken ve en iyi tedavi edilebilen evredir. Evre 4, en ileri ve en kötü prognoza sahip evredir.

Akciğer kanseri tedavisi ne kadar sürer?

Akciğer kanseri tedavisi, kanserin türüne, evresine, kişinin genel sağlık durumuna, yaşına, tercihlerine ve tedaviye yanıtına göre değişebilir. Akciğer kanseri tedavisi, cerrahi, kemoterapi, radyoterapi, hedefe yönelik tedavi, immünoterapi gibi yöntemleri içerebilir. Akciğer kanseri tedavisi, birkaç haftadan birkaç aya kadar sürebilir. Akciğer kanseri tedavisi, yan etkilere ve komplikasyonlara neden olabilir. Akciğer kanseri tedavisi, hastalığın ilerlemesini yavaşlatmak, belirtileri azaltmak ve yaşam kalitesini artırmak için yapılır.

Sonuç: Akciğer Kanseri Nedir, Neden Olur ve Nasıl Tedavi Edilir

Akciğer kanseri, akciğer dokusunda anormal hücrelerin kontrolsüz bir şekilde çoğalması sonucu oluşan bir hastalıktır. Akciğer kanseri, dünyada en sık görülen ve en çok ölüme neden olan kanser türüdür. Akciğer kanseri, sigara içmek, hava kirliliği, mesleki maruziyet, genetik yatkınlık, kronik akciğer hastalıkları gibi faktörlerle ilişkilidir. Akciğer kanseri, öksürük, nefes darlığı, göğüs ağrısı, ses kısıklığı, halsizlik, iştahsızlık, kilo kaybı gibi belirtilerle kendini gösterebilir.

Akciğer kanseri, akciğer grafisi, BT, MRG, PET, bronkoskopi, mediastinoskopi, torakoskopi, biyopsi, sitoloji gibi tetkik ve işlemlerle tanı konulabilir. Akciğer kanseri, cerrahi, kemoterapi, radyoterapi, hedefe yönelik tedavi, immünoterapi gibi yöntemlerle tedavi edilebilir. Akciğer kanserinden korunmak için, sigarayı bırakmak, pasif içicilikten kaçınmak, hava kirliliğinden korunmak, mesleki maruziyetten korunmak, genetik yatkınlığı olanlara özel önlem almak, kronik akciğer hastalıklarını tedavi ettirmek, düzenli sağlık kontrolleri yaptırmak gerekir.

Akciğer kanseri hakkında daha fazla bilgi edinmek için, doktorunuza danışabilir veya güvenilir kaynaklardan yararlanabilirsiniz. Akciğer kanseri, erken teşhis ve tedavi ile yenilebilecek bir hastalıktır. Akciğer sağlığınızı korumak için, risk faktörlerinden uzak durun ve belirtileri fark ettiğinizde vakit kaybetmeden doktora başvurun.