Agorafobi ve İnternet Tabanlı Bilişsel Davranışçı Terapi: Kaygıdan Kurtulmanın Yeni Yolu

Agorafobi, konfor alanı dışında kaldığında panik ya da kaygı yaşama korkusudur. İnternet Tabanlı Bilişsel Davranışçı Terapi, agorafobi tedavisinde etkili bir yöntemdir. Bu makalede, bu terapi yönteminin nasıl işlediğini ve Agorafobi ve internet ilişkisi konusunda nasıl yardımcı olabileceğini anlatacağız.

Agorafobi, birçok insanın hayatını olumsuz etkileyen yaygın bir psikolojik sorundur. Agorafobi olan kişiler, evlerinden dışarı çıkmak, toplu taşıma araçlarına binmek, alışveriş merkezlerine gitmek ya da uzun yolculuk yapmak gibi durumlarda panik atak ya da yoğun kaygı yaşayabileceklerini düşünürler. Bu nedenle, bu tür durumlardan kaçınmaya ya da yanlarında güvendikleri biri olmadan bunları yapmamaya çalışırlar. Bu da sosyal, mesleki ve kişisel yaşamlarında ciddi kısıtlamalara yol açar.

Agorafobi tedavisinde, en etkili yöntemlerden biri Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT)’dir. BDT, kişinin düşünce, duygu ve davranışlarını değiştirerek sorunlarını çözmesine yardımcı olan bir psikoterapi türüdür. BDT, agorafobi olan kişilere, kaygı verici durumlarla yüzleşmelerini ve bunlara daha sağlıklı tepkiler vermelerini öğretir.

Ancak, agorafobi olan kişiler için BDT seanslarına katılmak da zor olabilir. Çünkü, terapistin ofisine gitmek, başka insanlarla bir arada olmak ya da terapistin gözetiminde kaygı verici durumlara maruz kalmak da agorafobi belirtilerini tetikleyebilir. Bu nedenle, agorafobi tedavisinde yeni bir alternatif olarak İnternet Tabanlı Bilişsel Davranışçı Terapi (İTBDT) geliştirilmiştir. İTBDT, BDT’nin internet üzerinden uygulanabilen bir şeklidir. İTBDT, agorafobi olan kişilere, kendi evlerinde, kendi zamanlarında ve kendi hızlarında terapi alabilme imkanı sunar.

Bu makalede, agorafobi ve İTBDT hakkında daha fazla bilgi edinecek, bu terapi yönteminin nasıl işlediğini ve size nasıl yardımcı olabileceğini öğreneceksiniz.

Agorafobi Nedir?

Agorafobi, DSM-5 kriterlerine göre, aşağıdaki durumlardan en az iki tanesinde panik atak ya da kaygı belirtileri yaşayacağı korkusuyla, bu durumlardan kaçınma ya da bunları ancak yanında güvendiği biri varsa yapabilme durumudur:

• Açık alanlarda bulunmak (örneğin sokak, park, meydan)
• Kapalı alanlarda bulunmak (örneğin alışveriş merkezi, sinema, tiyatro)
• Sıra beklemek ya da kalabalık içinde olmak
• Evden uzaklaşmak
• Toplu taşıma araçlarına binmek (örneğin otobüs, metro, uçak)

Agorafobi olan kişiler, bu durumlarda panik atak ya da kaygı belirtileri yaşarsa, kaçamayacaklarını ya da yardım alamayacaklarını düşünürler. Bu nedenle, bu durumlardan mümkün olduğunca uzak durmaya çalışırlar. Bu da, onların sosyal, mesleki ve kişisel yaşamlarını olumsuz etkiler. Agorafobi olan kişiler, aynı zamanda depresyon, yalnızlık, özgüven eksikliği, öfke, utanç gibi duygular da yaşayabilirler.

Agorafobi, genellikle panik bozuklukla birlikte görülür. Panik bozukluk, beklenmedik şekilde ortaya çıkan ve yoğun korku, terleme, çarpıntı, nefes darlığı, baş dönmesi, bulantı, uyuşma, titreme gibi belirtilerle seyreden panik ataklarla karakterizedir. Panik bozukluk olan kişiler, panik atakların tekrarlamasından korktukları için, panik atak yaşadıkları durumlardan kaçınmaya başlarlar. Bu da zamanla agorafobiye dönüşebilir.

Agorafobi, kadınlarda erkeklere göre daha sık görülür. Agorafobi gelişiminde genetik, biyolojik, psikolojik ve çevresel faktörlerin rol oynadığı düşünülmektedir. Agorafobi, genellikle ergenlik ya da genç yetişkinlik döneminde başlar ve tedavi edilmediği takdirde kronik bir seyir izleyebilir.

İnternet Tabanlı Bilişsel Davranışçı Terapi Nedir?

İnternet Tabanlı Bilişsel Davranışçı Terapi (İTBDT), BDT’nin internet üzerinden uygulanabilen bir şeklidir. İTBDT, agorafobi olan kişilere, kendi evlerinde, kendi zamanlarında ve kendi hızlarında terapi alabilme imkanı sunar. İTBDT, terapistin rehberliğinde, özel olarak tasarlanmış web siteleri aracılığıyla gerçekleştirilir. İTBDT programları, agorafobi ile ilgili bilgilendirici metinler, videolar, ses kayıtları, testler, anketler, alıştırmalar, ödevler ve geri bildirimler içerir.

İTBDT’nin temel amacı, agorafobi olan kişilerin, kaygı verici durumlarla yüzleşmelerini ve bunlara daha sağlıklı tepkiler vermelerini öğretmektir. İTBDT, agorafobi olan kişilerin, kaygılarının nedenlerini, tetikleyicilerini ve sonuçlarını anlamalarına, kaygılarını azaltmak için bilişsel ve davranışsal stratejiler geliştirmelerine, kaygı verici durumlara adım adım maruz kalmalarına ve başarılarını değerlendirmelerine yardımcı olur.

İTBDT, agorafobi tedavisinde etkili bir yöntemdir. Yapılan araştırmalar, İTBDT’nin, agorafobi olan kişilerin kaygı, panik, depresyon ve yaşam kalitesi düzeylerinde iyileşme sağladığını göstermiştir. İTBDT, yüz yüze gerçekleştirilen BDT kadar etkili olabileceği gibi, bazı avantajları da vardır. İTBDT, agorafobi olan kişilere, aşağıdaki faydaları sunabilir:

• • İTBDT, agorafobi olan kişilerin, terapiye erişimini kolaylaştırır. Çünkü, İTBDT, terapistin ofisine gitmek, sıra beklemek, ulaşım masrafı ödemek gibi engelleri ortadan kaldırır. İTBDT, agorafobi olan kişilerin, kendi evlerinde, kendi zamanlarında ve kendi hızlarında terapi alabilmelerini sağlar.
  • İTBDT, agorafobi olan kişilerin, terapiye katılımını artırır. Çünkü, İTBDT, agorafobi olan kişilerin, terapi sürecinde daha aktif, özerk ve sorumlu olmalarını teşvik eder. İTBDT, agorafobi olan kişilerin, terapi materyallerini istedikleri zaman tekrar gözden geçirebilmelerini, terapi alıştırmalarını kendi gerçek yaşam ortamlarında uygulayabilmelerini, terapistleriyle daha sık iletişim kurabilmelerini ve terapi sürecindeki ilerlemelerini takip edebilmelerini mümkün kılar.
  • İTBDT, agorafobi olan kişilerin, terapiye uyumunu geliştirir. Çünkü, İTBDT, agorafobi olan kişilerin, terapiye karşı olumsuz tutumlarını, kaygılarını ve önyargılarını azaltır. İTBDT, agorafobi olan kişilerin, terapiye daha kolay adapte olmalarını, terapiye daha fazla güven duymalarını ve terapiye daha uzun süre devam etmelerini sağlar.

İnternet Tabanlı Bilişsel Davranışçı Terapi Nasıl İşler?

İnternet Tabanlı Bilişsel Davranışçı Terapi (İTBDT), genellikle 8-12 hafta süren, modüller halinde sunulan bir terapi programıdır. Her modül, agorafobi ile ilgili farklı bir konuyu işler ve agorafobi olan kişilere, kaygılarını yönetmek için bilişsel ve davranışsal stratejiler öğretir. Her modülün sonunda, agorafobi olan kişilerden, öğrendiklerini uygulamak için ödevler yapmaları istenir. Ödevler, genellikle, kaygı verici durumlara adım adım maruz kalma alıştırmalarından oluşur. Maruz kalma alıştırmaları, agorafobi olan kişilerin, kaçındıkları durumları, önceden belirledikleri bir sırayla, kademeli olarak ve yeterli süre boyunca deneyimlemelerini sağlar. Böylece, agorafobi olan kişiler, kaygılarının zamanla azaldığını, panik atakların zararsız olduğunu ve baş edebileceklerini görürler.

İTBDT programları, terapistin rehberliğinde, özel olarak tasarlanmış web siteleri aracılığıyla gerçekleştirilir. Agorafobi olan kişiler, terapi programına kayıt olduktan sonra, kendilerine bir kullanıcı adı ve şifre verilir. Bu sayede, agorafobi olan kişiler, terapi programına istedikleri zaman giriş yapabilir, terapi materyallerini inceleyebilir, terapi alıştırmalarını yapabilir, terapistleriyle mesajlaşabilir ve terapi sürecindeki ilerlemelerini değerlendirebilirler. Terapistler, agorafobi olan kişilerin terapi programına uyumlarını, ödevlerini, sorunlarını ve geri bildirimlerini takip eder ve onlara destek olur.

İTBDT programlarının içeriği, agorafobi olan kişilerin ihtiyaçlarına göre değişiklik gösterebilir. Ancak, genel olarak, İTBDT programları, aşağıdaki konuları içerir:

• Agorafobi ve panik bozukluğun tanımı, belirtileri, nedenleri ve tedavisi
• Kaygı ve panik atakların fizyolojik, bilişsel ve davranışsal yönleri
• Kaygıyı tetikleyen ve sürdüren düşünce ve inançların tanımlanması, sorgulanması ve değiştirilmesi
• Kaygıyı azaltmak için nefes alma, gevşeme, dikkat dağıtma ve problem çözme gibi tekniklerin öğrenilmesi ve uygulanması
• Kaygı verici durumlara adım adım maruz kalma planının hazırlanması ve uygulanması
• Maruz kalma alıştırmalarından sonra kaygı düzeyinin ve başarı hissinin değerlendirilmesi
• Terapi sürecindeki ilerlemenin takip edilmesi ve pekiştirilmesi
• Terapi sonrasında kaygıyı önlemek ve baş etmek için stratejilerin geliştirilmesi

İnternet Tabanlı Bilişsel Davranışçı Terapi (İTBDT), agorafobi olan kişilerin, terapistin rehberliğinde, özel olarak tasarlanmış web siteleri aracılığıyla terapi alabilmelerini sağlar. İTBDT programları, genellikle 8-12 hafta sürer ve her hafta bir modül içerir. Her modül, agorafobi ile ilgili bilgilendirici metinler, videolar, ses kayıtları, testler, anketler, alıştırmalar, ödevler ve geri bildirimler içerir. İTBDT programlarının içeriği, agorafobi olan kişilerin ihtiyaçlarına göre değişebilir, ancak genel olarak aşağıdaki adımları takip eder:

• Bilgilendirme: Bu adımda, agorafobi olan kişilere, agorafobi ve panik bozukluğun ne olduğu, nasıl geliştiği, nasıl tedavi edildiği, tedavi sürecinde neler yapılacağı gibi konularda bilgi verilir. Bu adım, agorafobi olan kişilerin, sorunlarını daha iyi anlamalarına ve terapiye güven duymalarına yardımcı olur.

• Bilişsel Yeniden Yapılandırma: Bu adımda, agorafobi olan kişilere, kaygı verici durumlarla ilgili düşüncelerinin, duygularının ve davranışlarının nasıl birbiriyle ilişkili olduğu ve bu düşüncelerin ne kadar gerçekçi olduğu öğretilir. Agorafobi olan kişiler, genellikle, kaygı verici durumlarda panik atak ya da kaygı belirtileri yaşayacaklarını, bunların tehlikeli sonuçlara yol açacağını, kaçamayacaklarını ya da yardım alamayacaklarını düşünürler. Bu düşünceler, onların kaygılarını artırır ve kaçınma davranışlarını pekiştirir. Bilişsel yeniden yapılandırma, agorafobi olan kişilerin, bu düşünceleri sorgulamalarını, alternatif ve daha gerçekçi düşünceler geliştirmelerini, böylece kaygılarını azaltmalarını sağlar.
• Davranışsal Maruz Kalma: Bu adımda, agorafobi olan kişilere, kaygı verici durumlara adım adım maruz kalmaları öğretilir. Agorafobi olan kişiler, kaygı verici durumlardan kaçındıkça, bu durumların daha da korkutucu olduğuna inanmaya başlarlar. Davranışsal maruz kalma, agorafobi olan kişilerin, kaygı verici durumları bir hiyerarşiye göre sıralamalarını, en az kaygı verici durumdan başlayarak, bu durumlara kademeli olarak maruz kalmalarını, kaygılarının azaldığını fark etmelerini ve başa çıkma becerilerini geliştirmelerini sağlar. Davranışsal maruz kalma, hem gerçek hayatta hem de sanal gerçeklik ortamlarında uygulanabilir.
• Geri Bildirim ve Değerlendirme: Bu adımda, agorafobi olan kişilere, terapi sürecinde yaptıkları ilerlemenin geri bildirimi verilir. Agorafobi olan kişiler, terapi öncesi ve sonrasında kaygı, panik, depresyon ve yaşam kalitesi düzeylerini ölçen anketleri doldururlar. Bu anketlerin sonuçları, terapist tarafından değerlendirilir ve agorafobi olan kişilere sunulur. Bu adım, agorafobi olan kişilerin, terapinin etkinliğini görmelerine, kendilerine olan güvenlerini artırmalarına ve terapi sonrasında da kaygılarını yönetmelerine yardımcı olur.

İnternet Tabanlı Bilişsel Davranışçı Terapi Size Nasıl Yardımcı Olabilir?

Agorafobi ve İnternet Tabanlı Bilişsel Davranışçı Terapi Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

İnternet Tabanlı Bilişsel Davranışçı Terapi (İTBDT) herkese uygun mudur?

İTBDT, agorafobi olan kişiler için etkili bir terapi yöntemidir, ancak herkese uygun olmayabilir. İTBDT, agorafobi olan kişilerin, terapiye istekli ve motive olmalarını, terapi materyallerini anlayabilecek düzeyde okuma-yazma becerilerine sahip olmalarını, internete ve bilgisayara erişebilmelerini ve terapistleriyle iletişim kurabilmelerini gerektirir. Ayrıca, İTBDT, agorafobi olan kişilerin, terapi sürecinde daha fazla sorumluluk almalarını ve kendi kendilerine çalışmalarını da bekler. Bu nedenle, İTBDT, agorafobi olan kişilerin, terapistleriyle birlikte, terapiye uygunluklarını değerlendirmeleri önemlidir.

İnternet Tabanlı Bilişsel Davranışçı Terapi (İTBDT) güvenli midir?

İTBDT, agorafobi olan kişilerin, terapistlerinin rehberliğinde, özel olarak tasarlanmış web siteleri aracılığıyla terapi alabilmelerini sağlar. Bu web siteleri, agorafobi olan kişilerin, kişisel bilgilerini ve terapi verilerini korumak için gerekli güvenlik önlemlerine sahiptir. İTBDT, agorafobi olan kişilerin, terapistleriyle güvenli bir şekilde iletişim kurabilmelerini de sağlar. İTBDT, agorafobi olan kişilerin, terapi sürecinde herhangi bir sorun yaşamaları halinde, terapistlerine ulaşabilmelerini de mümkün kılar.

İnternet Tabanlı Bilişsel Davranışçı Terapi (İTBDT) nasıl başvurabilirim?

İTBDT, agorafobi olan kişilerin, terapistlerinin rehberliğinde, özel olarak tasarlanmış web siteleri aracılığıyla terapi alabilmelerini sağlar. İTBDT’ye başvurmak için, öncelikle, agorafobi tanısı almış olmanız gerekmektedir. Agorafobi tanısı, bir psikiyatrist ya da psikolog tarafından, DSM-5 kriterlerine göre konulabilir. Agorafobi tanısı aldıktan sonra, İTBDT sunan bir terapist ya da kurumla iletişime geçebilirsiniz. İTBDT sunan terapist ya da kurumlar, internet üzerinden araştırılarak bulunabilir. İTBDT’ye başvurduğunuzda, terapistinizle birlikte, terapiye uygunluk değerlendirmesi yapılacak ve terapi programına kaydınız yapılacaktır.

Agorafobi ve İnternet Tabanlı Bilişsel Davranışçı Terapi: Sonuç

Agorafobi, konfor alanı dışında kaldığında panik ya da kaygı yaşama korkusudur. Agorafobi, kişinin sosyal, mesleki ve kişisel yaşamını olumsuz etkiler. Agorafobi tedavisinde, en etkili yöntemlerden biri Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT)’dir. Ancak, agorafobi olan kişiler için BDT seanslarına katılmak da zor olabilir. Bu nedenle, agorafobi tedavisinde yeni bir alternatif olarak İnternet Tabanlı Bilişsel Davranışçı Terapi (İTBDT) geliştirilmiştir. İTBDT, BDT’nin internet üzerinden uygulanabilen bir şeklidir. İTBDT, agorafobi olan kişilere, kendi evlerinde, kendi zamanlarında ve kendi hızlarında terapi alabilmelerini sağlar. İTBDT, agorafobi olan kişilere, kaygı verici durumlarla yüzleşmelerini ve bunlara daha sağlıklı tepkiler vermelerini öğretir. İTBDT, agorafobi olan kişilerin, kaygılarını azaltmak ve yaşam kalitelerini artırmak için etkili bir yöntemdir.