Donuk Omuz Nedir? Belirtileri, Nedenleri, Evreleri, Tanısı ve Yüzde 100 Tedavi Yöntemi

Donuk Omuz Nedir? Belirtileri, Nedenleri, Evreleri, Tanısı ve Tedavi Yöntemleri

Donuk omuz, omuz eklemini çevreleyen kapsül dokusunun iltihaplanması, kalınlaşması ve sertleşmesi sonucu omuz hareketlerinin kısıtlanması ve ağrı oluşması durumudur. Bu makalede donuk omuz belirtileri, evreleri, neden oluştuğu, nasıl tanı konduğu ve tedavisinin nasıl olduğu, donuk omuz egzersizlerinin nelerden ibaret olduğu ve ameliyata gerek olup olmadığı konularında bilgi vereceğiz.

Omuz eklemini çevreleyen kapsül dokusunun iltihaplanması, kalınlaşması ve sertleşmesi sonucu omuz hareketlerinin kısıtlanması ve ağrı oluşması durumudur. Donuk omuz, tıp literatüründe adeziv kapsülit olarak da bilinir. Bu rahatsızlık, genellikle 40-65 yaş arası kişilerde görülür ve kadınlarda erkeklere göre daha sık rastlanır. Omuzda meydana gelen travma, yaralanma, enfeksiyon, diyabet, kalp hastalığı, inme, tiroid bozukluğu gibi durumlara bağlı olarak gelişebilir. Ancak çoğu vakada kesin nedeni bilinmemektedir.

Donuk Omuz Belirtileri Nelerdir?

En önemli belirtisi omuzda ağrıdır. Ağrı genellikle omzun dış kısmında hissedilir ve kolun hareket ettirilmesiyle artar. Ağrı özellikle geceleri daha da şiddetlenir ve uyku kalitesini bozar. Ağrıya ek olarak, omuz hareketlerinde kısıtlılık da diğer belirtisidir. Omuzun öne, yana, arkaya veya yukarı doğru hareket ettirilmesi güçleşir. Günlük işleri yapmakta zorluk çekilir. Örneğin, saç taramak, giyinmek, dolaptan bir şey almak, sırtını kaşımak gibi basit hareketler bile zorlaşır. Omuzda ağrı ve hareket kısıtlılığı, donuk omuzun tipik olarak üç evrede ilerlediğini gösterir.

Donuk Omuz Evreleri Nelerdir?

Tipik olarak üç evrede ilerler: yangı, donma ve çözülme. Yangı evresinde, omuzda ağrı başlar ve omuz hareketleri azalır. Bu evre genellikle 2-9 ay sürer. Donma evresinde, omuzda ağrı devam eder ve omuz hareketleri daha da kısıtlanır. Bu evre genellikle 4-12 ay sürer. Çözülme evresinde, omuzda ağrı azalır ve omuz hareketleri yavaş yavaş artar. Bu evre genellikle 5-24 ay sürer. Tam olarak iyileşmesi 1-3 yıl alabilen bir hastalıktır.

Donuk Omuz Neden Olur?

Donuk omuzun tam olarak nedeni bilinmemektedir. Ancak bazı durumlar donuk omuzun oluşma riskini artırmaktadır. Bunlar arasında şunlar sayılabilir:

• Omuzda meydana gelen travma, yaralanma, enfeksiyon, ameliyat gibi durumlar
• Diyabet, kalp hastalığı, inme, tiroid bozukluğu gibi sistemik hastalıklar
• Omuzun uzun süre hareketsiz kalması, örneğin koltuk değneği kullanma, kol askısı takma, felç gibi durumlar
• 40-65 yaş arası olmak
• Kadın olmak
• Genetik yatkınlık

Donuk Omuz Tanısı Nasıl Konulur?

Tanısı, hastanın şikayetleri, fizik muayene ve gerekli görülen durumlarda radyolojik tetkikler ile konulur. Fizik muayenede, omuz hareketlerinin pasif ve aktif olarak değerlendirilmesi önemlidir. Pasif hareket, doktorun omuzu hareket ettirmesi, aktif hareket ise hastanın kendi omuzunu hareket ettirmesi anlamına gelir. Donuk omuzda, hem pasif hem de aktif omuz hareketleri kısıtlıdır. Radyolojik tetkikler arasında, omuz röntgeni, manyetik rezonans görüntüleme (MRG) ve ultrasonografi (USG) kullanılabilir. Bu tetkikler, nedenini ve derecesini belirlemek için yararlı olabilir.

Donuk Omuz Tedavisi Nasıl Yapılır?

Tedavisi, hastanın durumuna ve ihtiyacına göre değişir. Genel olarak, tedavisinin üç ana amacı vardır: ağrıyı azaltmak, omuz hareketlerini artırmak ve omuz fonksiyonunu iyileştirmek. Donuk omuz tedavisinde, ilaç tedavisi, fizik tedavi, enjeksiyon tedavisi ve cerrahi tedavi gibi yöntemler kullanılabilir. İlaç tedavisi, ağrı kesici ve iltihap giderici ilaçlar içerir.

Fizik tedavi, omuz hareketlerini geliştirmek için egzersizler, masaj, sıcak-soğuk uygulama, elektriksel uyarım, ultrason gibi yöntemler içerir. Enjeksiyon tedavisi, omuz ekleminin içine steroid, lokal anestezik veya serum fizyolojik gibi maddelerin verilmesi anlamına gelir. Cerrahi tedavi, omuz kapsülünün gevşetilmesi, kesilmesi veya çıkarılması için yapılan bir işlemdir. Cerrahi tedavi, diğer yöntemlerden fayda görmeyen veya ciddi vakalarda uygulanır.

Tedavide kullanılan yöntemlerin uygulaması aşağıdaki şekillerde gerçekleştirilmektedir.

• Fizik Tedavi: Bu yöntem, omuz hareketlerini geliştirmek için egzersizler, masaj, sıcak-soğuk uygulama, elektriksel uyarım, ultrason gibi yöntemler içerir. Fizik tedavi, doktorun veya fizyoterapistin önerisi ve gözetimi altında yapılmalıdır. Fizik tedavi, donuk omzun her evresinde uygulanabilir.
• Ağrı Kesici İlaçlar: Bu yöntem, ağrı ve iltihaplanmayı azaltmak için ilaçlar içerir. İlaçlar, ibuprofen, asetaminofen, naproksen gibi nonsteroidal antiinflamatuar ilaçlar veya doktor tarafından reçete edilen diğer ilaçlar olabilir.
• Buz Paketleri veya Isı Uygulaması: Bu yöntem, ağrı ve şişliği azaltmaya yardımcı olur. Buz paketleri, yangı evresinde daha etkilidir. Isı uygulaması, çözülme evresinde daha etkilidir. Buz paketleri veya ısı uygulaması, 15-20 dakika boyunca günde birkaç kez omuza uygulanabilir.
• Omuz Enjeksiyonları: Bu yöntem, omuz ekleminin içine steroid, lokal anestezik veya serum fizyolojik gibi maddelerin verilmesi anlamına gelir. Enjeksiyonlar, ağrı ve iltihaplanmayı azaltmak, omuz hareketlerini artırmak ve fizik tedaviye uyumu sağlamak için kullanılabilir. Enjeksiyonlar, doktor tarafından uygun görülen durumlarda ve sıklıkta yapılabilir.
• Hidrodilatasyon: Bu yöntem, omuz ekleminin içine büyük miktarda sıvı verilmesi ve böylece omuz kapsülünün gerilmesi ve gevşetilmesi anlamına gelir. Hidrodilatasyon, donma evresinde uygulanabilir. Hidrodilatasyon, lokal anestezi altında radyolojik yöntemlerle yapılabilir.
• Anestezi Altında Manipülasyon: Bu yöntem, omuz ekleminin genel anestezi altında doktor tarafından zorlanarak hareket ettirilmesi ve böylece omuz kapsülünün yırtılması veya gevşetilmesi anlamına gelir. Anestezi altında manipülasyon, donma evresinde uygulanabilir. Anestezi altında manipülasyon, cerrahi bir işlem değildir ve kesi gerektirmez.
• Omuz Artroskopisi: Bu yöntem, omuz ekleminin çevresinde açılan küçük kesilerden sorunlu bölgeye ulaşan ince bir kamera ve cerrahi aletlerin kullanıldığı bir işlemdir. Omuz artroskopisi, omuz kapsülünün kesilmesi, çıkarılması veya gevşetilmesi için kullanılabilir. Omuz artroskopisi, donma evresinde uygulanabilir. Omuz artroskopisi, genel anestezi altında yapılır ve cerrahi bir işlemdir.

Donuk Omuz Egzersizleri Nelerdir?

Egzersizleri, omuz hareketlerini geliştirmek için fizik tedavi programının bir parçası olarak yapılabilir. Donuk omuz egzersizleri, doktorun veya fizyoterapistin önerisi ve gözetimi altında yapılmalıdır. Bu egzersizler, omzun esnekliğini, gücünü ve dayanıklılığını artırmayı amaçlar. Donuk omuz egzersizleri arasında, omuz çemberi, omuz germe, omuz asma, omuz kaldırma, omuz döndürme, omuz açma gibi egzersizler bulunur. Bu egzersizlerin nasıl yapılacağı, ne sıklıkta yapılacağı ve ne kadar süre yapılacağı doktor veya fizyoterapist tarafından belirlenir.

Donuk Omuz Ameliyatı Nedir?

Donuk omuz ameliyatı, ilerlemiş veya dirençli vakalarında uygulanan bir tedavi yöntemidir. Donuk omuz ameliyatı, tipik olarak ikinci evrede bir seçenek olarak değerlendirilir. Ameliyat, eklem kapsülünün sertliğini germe ve serbest bırakma ile normale çevirmeyi amaçlar. Genel anestezi altında omuzun manipülasyonu ve omuz artroskopisi ameliyatta en yaygın kullanılan yöntemlerdir. Omuz artroskopisi, omuz ekleminin çevresinde açılan küçük kesilerden sorunlu bölgeye ulaşan ince bir kamera ve cerrahi aletlerin kullanıldığı bir işlemdir. Ameliyat sonrasında, omuz hareketlerini artırmak için fizik tedavi ve rehabilitasyon mutlaka yapılmalıdır. Ameliyatın iyileşme dönemi 1.5 ila 3 yıl sürebilir.

Sıkça Sorulan Sorular

Donuk omuz nasıl önlenir?

Donuk omuzun tam olarak nedeni bilinmediği için, kesin bir önleme yöntemi yoktur. Ancak, omuz hareketlerini korumak, omuz yaralanmalarını tedavi etmek, diyabet gibi altta yatan hastalıkları kontrol altında tutmak, omuz egzersizleri yapmak, donuk omzun oluşma riskini azaltabilir.

Donuk omuz hangi hastalıklarla karıştırılabilir?

Donuk omuz, omuzda ağrı ve hareket kısıtlılığına neden olan diğer hastalıklarla karıştırılabilir. Bunlar arasında, omuz kireçlenmesi, omuz sıkışma sendromu, rotator manşet yırtığı, omuz çıkığı, omuz iltihabı, boyun fıtığı gibi hastalıklar sayılabilir. Bu hastalıkların tanı ve tedavisi farklı olduğu için, doğru tanı için doktora başvurmak önemlidir.

Donuk Omuz Tekrarlar mı?

Donuk omuz tekrarlar mı sorusuna gelince, tekrarlama riski düşüktür. Ancak bazı durumlarda, donuk omzun iyileşmesinden sonra bile omuz hareketlerinde tam olarak normale dönüş olmayabilir. Ayrıca, donuk omzun diğer omuzda da gelişme ihtimali vardır. Bu nedenle, donuk omzun önlenmesi ve tedavisinde, doktorun önerilerine ve verdiği egzersizlere uyum sağlamak önemlidir.

Sonuç

Donuk omuz, omuz ekleminin iltihaplanması ve sertleşmesi sonucu omuz hareketlerinin kısıtlanması ve ağrı oluşması durumudur. Donuk omuz, genellikle 40-65 yaş arası kişilerde görülür ve kadınlarda erkeklere göre daha sık rastlanır. Tipik olarak üç evrede ilerler: yangı, donma ve çözülme. Tanısı, hastanın şikayetleri, fizik muayene ve gerekli görülen durumlarda radyolojik tetkikler ile konulur. Tedavisi, hastanın durumuna ve ihtiyacına göre değişir. Donuk omzun tedavisinde, ilaç tedavisi, fizik tedavi, enjeksiyon tedavisi ve cerrahi tedavi gibi yöntemler kullanılabilir. Önemli bir sağlık sorunudur ve tedavi edilmediği takdirde kalıcı omuz hareket kısıtlılığı ve ağrıya neden olabilir. Bu nedenle, donuk omuz belirtileri fark edildiğinde, vakit kaybetmeden bir ortopedi uzmanına başvurmak gerekir.