Afazi Değerlendirme Testi (ADD) Nedir? – Dil Bozukluklarının Tanısı ve Tedavisi

Afazi Değerlendirme Testi (ADD) Nedir? – Dil Bozukluklarının Tanısı ve Tedavisi

Afazi, beyin hasarı sonucunda ortaya çıkan bir dil bozukluğudur. Afazi Değerlendirme Testi (ADD), afazili bireylerin dil becerilerini ölçmek ve uygun terapi programları belirlemek için kullanılan bir testtir. Bu makalede, ADD’nin amaçları, içeriği, puanlaması ve uygulaması hakkında bilgi edinebilirsiniz.

Afazi, beyin hasarına bağlı olarak konuşma, anlama, okuma, yazma ve dil bilgisi gibi dil becerilerinde bozulma veya kayıp yaşanmasıdır. Afazi, bireyin iletişimini, sosyal yaşamını, mesleki performansını ve yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir. Afazinin tanısı ve tedavisi için, dil becerilerinin ayrıntılı bir şekilde değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu değerlendirme, afazili bireyin dil profilini belirlemek, afazi tipini ve şiddetini saptamak, terapi hedeflerini ve yöntemlerini seçmek ve ilerlemeyi takip etmek için kullanılmaktadır. Afazi değerlendirmesi için, Türkçe konuşan bireyler için geliştirilmiş olan Afazi Dil Değerlendirme Testi (ADD) adlı bir test bulunmaktadır. Bu makalede, ADD’nin ne olduğu, nasıl uygulandığı, ne ölçtüğü ve nasıl puanlandığı hakkında detaylı bilgiler sunulacaktır.

Afazi Dil Değerlendirme Testi (ADD) Nedir?

Afazi Dil Değerlendirme Testi (ADD), Maviş ve Toğram tarafından yayımlanmış olan, serebrovasküler olay (SVO) sonucunda sol beyin hasarına maruz kalan bireylerin tüm dil alanlarındaki performansını belirlemeyi, afazi tanısı koymayı ve uygun terapi hedeflerini seçmeye yardımcı olmayı amaçlayan bir dil değerlendirme testidir. ADD, konuşma akıcılığı, işitsel anlama, tekrarlama, adlandırma, okuma, söz eylemler, dil bilgisi ve yazmayı değerlendiren 8 alt testten oluşmaktadır. ADD, geçerlilik ve güvenirlik çalışmaları yapılmış, standardize edilmiş bir afazi değerlendirme testidir.

Afazi Dil Değerlendirme Testi (ADD) Nasıl Uygulanır?

ADD, afazili bireylerin dil becerilerini değerlendirmek için, dil ve konuşma terapistleri tarafından uygulanmaktadır. Test, bireyin dil seviyesine uygun olarak, bireysel veya grup halinde, yüz yüze veya online olarak yapılabilir. Test süresi, bireyin performansına göre değişmekle birlikte, ortalama olarak 45-60 dakika sürmektedir. Test uygulaması sırasında, bireyden test kitabındaki resimlere, sözcüklere, cümlelere ve metinlere bakarak, çeşitli dil becerilerini göstermesi istenmektedir. Bireyin verdiği yanıtlar, test formuna kaydedilmekte ve puanlanmaktadır.

Afazi Dil Değerlendirme Testi (ADD) Ne Ölçer?

ADD, afazili bireylerin dil becerilerini, 8 alt test aracılığıyla ölçmektedir. Bu alt testler şunlardır:

• Konuşma Akıcılığı: Bu alt testte, bireyden test kitabındaki resimleri anlatması, kendisi hakkında bilgi vermesi ve günlük yaşamla ilgili soruları cevaplaması istenmektedir. Bireyin konuşmasının akıcılığı, içeriği, grameri, kelime seçimi, telaffuzu ve anlaşılırlığı değerlendirilmektedir.
• İşitsel Anlama: Bu alt testte, bireyden test kitabındaki resimlere bakarak, terapistin söylediği sözcükleri, cümleleri ve metinleri anlaması ve işaretlemesi istenmektedir. Bireyin işitsel olarak algıladığı dilin anlamını, yapısını ve bağlamını kavrayabilmesi değerlendirilmektedir.
• Tekrarlama: Bu alt testte, bireyden test kitabındaki resimlere bakarak, terapistin söylediği sözcükleri ve cümleleri tekrar etmesi istenmektedir. Bireyin işitsel olarak aldığı dil çıktısını, aynen veya yaklaşık olarak üretebilmesi değerlendirilmektedir.
• Adlandırma: Bu alt testte, bireyden test kitabındaki resimleri, nesneleri, eylemleri, renkleri, sayıları, harfleri ve kategorileri adlandırması istenmektedir. Bireyin sözel olarak ifade etmek istediği kavramları, uygun sözcüklerle adlandırabilmesi değerlendirilmektedir.
• Okuma: Bu alt testte, bireyden test kitabındaki sözcükleri, cümleleri ve metinleri okuması ve anlaması istenmektedir. Bireyin yazılı olarak sunulan dil çıktısını, sesletim, anlam ve bağlam düzeylerinde kavrayabilmesi değerlendirilmektedir.
• Söz Eylemler: Bu alt testte, bireyden test kitabındaki resimlere bakarak, terapistin söylediği eylemleri yapması veya söylemesi istenmektedir. Bireyin sözel olarak aldığı eylem komutlarını, anlayabilmesi ve uygulayabilmesi değerlendirilmektedir.
• Dil Bilgisi: Bu alt testte, bireyden test kitabındaki resimlere bakarak, terapistin söylediği cümleleri tamamlaması veya düzeltmesi istenmektedir. Bireyin dilin gramer kurallarını, sözcük türlerini, cinsiyet, sayı, zaman, kip gibi kavramları bilmesi ve kullanabilmesi değerlendirilmektedir.
• Yazma: Bu alt testte, bireyden test kitabındaki resimleri, nesneleri, eylemleri, renkleri, sayıları, harfleri ve kategorileri yazması istenmektedir. Bireyin sözel olarak ifade etmek istediği kavramları, uygun sözcüklerle yazabilmesi değerlendirilmektedir.

Afazi Dil Değerlendirme Testi (ADD) Nasıl Puanlanır?

ADD’nin puanlaması, alt testlere göre değişkenlik göstermektedir. Genel olarak, soru ilk sorulduğunda herhangi bir yardım veya ipucu olmadan doğru yanıtlanıyorsa 2 puan, soru sunumunda ikiden fazla tekrar yapılarak ve/veya herhangi bir yardım, ipucu sağlanarak, gecikmeli doğru tepki alınıyorsa ya da hedef tepkinin bir bölümü alınıyorsa 1 puan, yardımlı veya yardımsız yanlış tepki verildiğinde 0 puan verilerek gerçekleşir.